Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego wskazuje na konieczność podjęcia natychmiastowych działań na rzecz rozwiązania sytuacji problemowej w zakładzie Qemetica Soda Polska SA w Janikowie i podkreśla, że obecne trudne położenie zakładu, realnie zagrażające jego likwidacji, jest spowodowane wyłącznie czynnikami zewnętrznymi, a nie błędnie prowadzoną polityką rozwoju przedsiębiorstwa”.
To pierwszy akapit przyjętego dziś (poniedziałek, 17 marca) przez radnych wojewódzkich stanowiska sejmiku województwa kujawsko-pomorskiego w sprawie planów hibernacji zakładów sodowych w Janikowie. O sprawie szeroko pisaliśmy tutaj.
Interes strategiczny
Sejmik wskazuje m.in. na społeczne skutki jego ewentualnego zamknięcia, mowa jest m.in. o groźbie „zapaści społeczno-gospodarczej i problemów środowiskowych gminy Janikowo”. Stanowisko kładzie też mocny nacisk na znaczenie tego zakładu dla „bezpieczeństwa energetycznego oraz strategicznego interesu gospodarczego Polski”. W stanowisko przeczytać można: „Zakład Qemetica Soda Polska SA w Janikowie (…) ze względów technologicznych jest niezbędny do zabezpieczenia możliwości składowania i dostępności strategicznego zasobu paliw, magazynowych w podziemnych zbiornikach kawernowych” .
Wyjaśnjimy: chodzi o to, że głównym obok kamienia wapiennego surowcem do produkcji sody jest solanka dostarczana do Janikowa z kopalni soli pod Mogilnem należącej do inowrocławskiej spółki Solino (grupa Orlen). Ulokowane głęboko pod ziemią naturalne zbiorniki powstałe po eksploatacji złoż soli wykorzystywane są jako bezpieczne miejsca magazynowania paliw o szczególnych znaczeniu dla interesów państwa. Zawieszenie produkcji sody w Janikowie to mniejsze zapotrzebowanie na solankę, a to przekłada się na tempo pozyskiwania nowych podziemnych przestrzeni magazynowych.
Szans na oczyszczalnię
Przypomnijmy, że sytuacja janikowskich zakładów bezpośrednio przekłada się także na funkcjonowanie samego miasta Janikowa – zakłady dostarczają miastu ciepła i odbierają ścieki.
Czy da się uruchomić pieniądze pozostające w dyspozycji województwa, na przykład środki unijne na, budowę oczyszczalni ścieków w Janikowie – o to jeszcze przed rozpoczęciem poniedziałkowej sesją, portal kujawy-pomorze.info pytał marszałka Piotra Całbeckiego. - Na pewno da się, tyle że nie dziś i nie już, a sytuacja Janikowa jest dramatyczna. Z zapowiedzi właścicieli wynika, iż soda w Janikowie przestanie funkcjonować jeszcze w tym roku: odpukać, bo mam nadzieję, że tak się jednak nie stanie. W tej sytuacji trzeba szukać doraźnych rozwiązań, dotyczących ścieków i odpadów komunalnych, bo akurat ta część usług komunalnych obsługiwana była przez zakład w Janikowie – mówił marszałek Całbecki. - Dziś staramy się zrozumieć, co się dzieje na rynku sody na świecie, przygotowaliśmy stosowne stanowisko i apelujemy do rządu, Sejmu, Senatu, ale też skierujemy odpowiednie pisma do Komisji Europejskiej, było wzięto pod uwagę fakt, że dumpingowe ceny, jakie proponują handlujący sodą w Europie pochodzą bezpośrednio z Rosji i nie są objęte embargiem, tak jak powinny. Wiemy, że do produkcji sody przede wszystkim potrzebna jest energia, ta jest bardzo tania w niektórych miejscach i przez to ta tania soda wypiera naszą, europejską. Janikowo to nie jedyny zakład w Europie, który jest zagrożony upadkiem, już wcześniej kilka podobnych zakładów przestało funkcjonować.
Europosłowie apelują
Niezależenie od działań na poziomie regionalnym, także na poziomie struktur unijnych trwają zabiegi o korzystne dla zakładów chemicznych zmiany. Portal biznesowy wnp.pl informował niedawno, że polscy europosłowie: związany z Inowrocławiem Krzysztof Brejza oraz Kamila Gasiuk-Pihowicz (KO/ Europejska Partia Ludowa) skierowali do wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Stéphane Séjourné, pismo z apelem o wpisanie sody na listę strategicznych cząsteczek w Unii Europejskiej oraz z poparciem dla idei stworzenie mechanizmów wsparcia przemysłu chemicznego w ramach inicjatywy EU Critical Chemicals Act. Jak podaje wnp.pl: „Apelują również o rozpatrzenie wniosku złożonego przez Francję, Hiszpanię, Węgry, Holandię, Czechy, Rumunię i Słowację. Inicjatywa ta jest kluczowa dla zapewnienia odporności przemysłowej Europy oraz wsparcia sektora chemicznego, który staje w obliczu rosnących trudności m.in. niesprawiedliwej konkurencji taniej sody produkowanej przez państwa trzecie, które korzystają z tańszej energii pochodzącej z Rosji- czytamy w piśmie polityków EPL.”
Europosłowie wzywają też Komisję Europejską do modernizacji zakładów produkcyjnych, aby dać im długoterminową stabilność oraz do aktywnego wykorzystania mechanizmu obrony handlu, by bronić wspólnotowy rynek sody przed nieuczciwą konkurencją.
Szerzej o sprawie:
