31 marca ruszy nowy nabór wniosków w powracającym programie "Czyste Powietrze". Ministerstwo Klimatu i Środowiska wprowadziło zasadnicze zmiany, które mają na celu uszczelnienie zasady przyznawania dofinansowań. Operatorami programu będą gminy lub WFOŚiGW.
Budżet programu to 10 mld zł bezzwrotnych dotacji ze środków Funduszu Modernizacyjnego. Nowy nabór ruszy 31 marca. Umowy z beneficjentami podpisywane będą do 31 grudnia 2030 r., w środki wydatkowane przez WFOŚiGW do 31 grudnia 2032 r.
Operatorzy
Najważniejszą nowością w programie "Czyste Powietrze" jest wprowadzenie ogólnopolskiego systemu bezpłatnych dla beneficjenta operatorów. Będą oni krok po kroku wspierać go w realizacji przedsięwzięcia. Ich pomoc będzie dostępna od samego początku, czyli od podjęcia decyzji o dofinansowaniu po rozliczenie. Ich udział będzie obowiązkowy w wypadku najwyższego poziomu dofinansowania oraz prefinansowania. Operatorami będą gminy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W kolejnym etapie mają być dopuszczone również inne podmioty. Nabór na gminnych operatorów już się rozpoczął. O jego szczegółach piszemy TUTAJ.
Beneficjenci
W programie "Czyste Powietrze" o dotacje mogą występować osoby fizyczne, które są właścicielami lub współwłaścicielami domu jednorodzinnego bądź wydzielonego w nim lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Ministerstwo określiło minimalny okres własności na 3 lata przed złożeniem wniosku o dofinansowanie. W przypadku spadku te wymóg nie obowiązuje. Dofinansowanie można otrzymać na jeden budynek lub lokal mieszkalny jednorazowo. Także beneficjentem można być tylko raz. Dofinansowane będą inwestycje tylko w tych budynkach, które uzyskały pozwolenie na budowę do 31.12.2020 r. Dotacja będzie wypłacana przez WFOŚiGW w całości lub w maksymalnie trzech częściach.
Podwyższone progi dochodowe
Jak czytamy na stronie Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu program zakłada trzy poziomy dofinansowania według progów dochodowych w gospodarstwie domowym.
- Poziom najwyższy – do 100 proc. kosztów kwalifikowanych netto – obowiązuje przy średnim miesięcznym dochodzie do 1.300 zł na osobę w gospodarstwach wieloosobowych lub do 1.800 zł w gospodarstwie domowym jednoosobowym oraz dla tych, którzy mają ustalone prawo do zasiłku (stałego, okresowego, rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego). Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie dwunastokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dofinansowanie w najwyższym progu przewidziano tylko dla ubogich energetycznie, czyli dla właścicieli budynków lub lokali, w których zapotrzebowanie na energię użytkową do ogrzewania wynosi powyżej 140 kWh/m2 rocznie.
- Poziom podwyższony – do 70 proc. kosztów kwalifikowanych netto – obowiązuje przy miesięcznym dochodzie do 2.250 zł na osobę lub 3.150 zł w gospodarstwach jednoosobowych. Roczny przychód z tytułu prowadzenia przez wnioskodawcę lub małżonka wnioskodawcy działalności gospodarczej może wynosić maksymalnie czterdziestokrotność minimalnego wynagrodzenia za pracę.
- Poziom podstawowy – dotacja do 40 proc. kosztów kwalifikowanych netto – jest dla tych, których roczny dochód nie przekracza 135 tys. zł.
Audyt energetyczny
Ministerstwo Klimatu i Środowiska wprowadziło obowiązek potwierdzenia standardu energetycznego budynku. Audyt energetyczny będzie musiał być przeprowadzony przed przeprowadzeniem inwestycji, jak i po niej.
- Przed realizacją przedsięwzięcia audyt określi stan energetyczny budynku i jakie prace należy wykonać, żeby zmniejszyć zapotrzebowanie na energię do ogrzewania.
- Po realizacji przedsięwzięcia świadectwo charakterystyki energetycznej potwierdzi zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania.
Oba dokumenty muszą być podpisane przez osobę wpisaną do rejestru osób uprawnionych do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej. Z programu Czyste Powietrze można również pozyskać dotację na audyt i świadectwo (łącznie do 1.600 zł).
Prefinansowanie - nowe zasady
Prefinansowanie, czyli zaliczka, możliwe jest tylko przez operatora i tylko w najwyższym oraz podwyższonym poziomie dofinansowania. Wynosi do 35 proc. By je uruchomić, należy przedłożyć wraz z wnioskiem o dofinansowanie maksymalnie trzech umów z wykonawcami. WFOŚiGW będzie wypłacał zaliczkę na konto wykonawcy.
Racjonalizacja wydatków, czyli maksymalne kwoty dotacji
Określone zostały maksymalne kwoty dotacji poszczególnych rodzajów kosztów kwalifikowanych. Ograniczono także poziom dofinansowania prac towarzyszących niezbędnych do realizacji przedsięwzięcia. Przywrócono na przykład maksymalne kwoty dotacji jednostkowych dla ocieplenia przegród, stolarki okiennej i drzwiowej i bram garażowych. Wyznaczono limity dotacji jednostkowych na metr kwadratowy powierzchni ocieplenia stropów, podłóg i ścian oraz za okna. WFOŚiGW podkreśla, że VAT nie jest kosztem kwalifikowanym, więc jego koszt ponosi beneficjent.
ZUM
Lista ZUM pomaga beneficjentom w wyborze urządzeń i materiałów kwalifikujących się do dofinansowania. Obowiązkowa jest w przypadku wyboru pomp ciepła, kotłów zgazowujących drewno oraz kotłów na pellet. Znajdują się na niej tylko te urządzenia, które mają badania z europejskiego laboratorium, potwierdzające zadeklarowane przez producenta parametry urządzania.
Okres przejściowy
Ministerstwo Klimatu i Środowiska wstrzymało przyjmowanie nowych wniosków 28 listopada 2024 r. W nowym Programie ujęci zostali ci, którzy nie zdążyli złożyć swoich wniosków o dotację, a ponieśli już część lub całość kosztów inwestycji. Dla takich osób przewidziany jest czteromiesięczny okres przejściowy od uruchomienia nowego naboru. Uzyskać będzie można dotację na koszty kwalifikowane poniesione od 28.05.2024 r. Warunkiem jest zgodność wniosków z nowym programem. Ministerstwo wprowadziło kilka odstępstw od nowych zasad.
Kotły gazowe i kominki
W nowym "Czystym Powietrzu" nie ma możliwości dofinansowania kotłów gazowych ze względu na obowiązujące regulacje prawne. Jednak ministerstwo zakładając, że wymiana kopciuchów jest pilniejsza, pracuje nad komponentem programu dotyczącym dofinansowania kotłów gazowych. W planach jest wznowienie naboru dotyczącego kotłów gazowych. Będą to dotacje dla tych, którzy kupili i zamontowali kocioł gazowy do końca 2024 r.
Spore emocje budził pierwotny zapis o kominkach, których nie można by używać. Jednak w o ostatecznej wersji Programu dopuszcza się ich pozostawienie na cele rekreacyjne. O szczegółach piszemy TUTAJ.
