Ukazał się siódmy "Barometr Polskiego Rynku Pracy" przygotowany przez Personal Service. Autorzy badania rozmawiali z pracodawcami, pracownikami zarówno polskimi, jak i z Ukrainy. Dzisiaj omawiamy część raportu poświęconą pracodawcom.
Nastroje coraz gorsze
W porównaniu z rokiem 2024 znacząco wzrosła liczba przedsiębiorców obawiających się pogorszenia sytuacji swojej firmy w bieżącym roku. Taką opinię wyraziła jedna trzecia respondentów, czyli o 10 pkt proc. w porównaniu rok do roku. Obawy te są równie silne we wszystkich firmach, niezależnie od ich wielkości. Poprawy sytuacji spodziewa się jedynie 14 proc. pracodawców, czyli o 7 pkt proc. mniej niż rok wcześniej. Grupa przedsiębiorców oczekujących takiej samej sytuacji utrzymała się na poziomie z zeszłego roku - 40 proc.
Największe wyzwania w bieżącym roku dla przedsiębiorców to:
- rosnące koszty prowadzenia działalności: 23 proc. wskazań
- obawy związane ze spadkiem liczby zamówień i popytu na usługi lub produkty: 14 proc.
- wzrost inflacji: 12 proc. (rok wcześniej nr 1)
- problemy z płynnością finansową: 7 proc.
- brak wykwalifikowanych pracowników oraz trudności w rekrutacji: 6 proc.
- niepewność związana ze zmianami prawnymi i podatkowymi: 5 proc.
- konieczność redukcji zatrudnienia: 5 proc.
- presja płacowa i wysoka rotacja pracowników: 4 proc.
Jedynie 9 proc. firm nie ma żadnych obaw.
Mniej nowych rekrutacji i podwyżek
Spada odsetek firm planujących nowe rekrutacje. Zakłada to jedynie 16 proc. przedsiębiorców, czyli aż o 12 pkt proc. mniej niż rok temu. Odsetek firm planujących redukcję zatrudnienia wynosi 17 proc. Utrzymanie poziomu zatrudnienia zakłada nieco więcej niż co druga firma.
Prawie połowa (47 proc.) zatrudniających zamierza utrzymać pensje na dotychczasowym poziomie. 14 proc. pracodawców przewiduje obniżki wynagrodzenia, co oznacza wzrost tej grupy o 7 pkt proc. w porównaniu z 2024 r. Większość firm planujących podwyżki zamierza je podnieść od 6 do 15 proc. 5 proc. pracodawców nie ma jeszcze sprecyzowanych planów w tym zakresie.
Coraz mniej Ukraińców w polskich firmach
Zatrudnienie obywateli Ukrainy w polskich firmach wyraźnie spada. Obecnie 28 proc. pracodawców deklaruje, że w ich zespołach pracują Ukraińcy, podczas gdy rok wcześniej było to 43 proc. Piszemy o tym TUTAJ.
Pracodawcy stali się ostrożniejsi w wyborze pracowników z innych krajów. Jeszcze rok temu 43 proc. z nich deklarowało chęć zatrudniania obywateli innych państw niż Ukraina. W najnowszym badaniu ten odsetek spadł do 21 proc., a ponad połowa przedsiębiorców (55 proc.) nie rozważa zatrudniania cudzoziemców spoza Ukrainy. Największym zainteresowaniem cieszą się pracownicy z Białorusi (49 proc.) i Azji (36 proc.).
Największe bariery dla firm:
- trudności językowe (39 proc.),
- różnice kulturowe (28 proc.),
- złożone formalności związane z legalizacją zatrudnienia (24 proc.),
- wysokie koszty zatrudnienia obcokrajowców (22 proc.),
- brak gotowości zarządu oraz pracowników do współpracy z cudzoziemcami (12 proc.).
Automatyzacja i sztuczna inteligencja
Przedsiębiorcy coraz chętniej sięgają po nowoczesne technologie. Co druga firma jest gotowa na wdrożenie automatyzacji. Co trzecia firma już wdraża lub planuje wykorzystanie rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji. Tyle samo stawia na automatyzację. Robotyzacja znajduje się w planach 18 proc. przedsiębiorstw. Jednocześnie co trzecia firma nie przewiduje wprowadzenia żadnej z tych technologii.
Rosnąca popularność automatyzacji, robotyzacji i sztucznej inteligencji sprawia, że firmy zaczynają dostrzegać potrzebę zatrudnienia specjalistów w tych obszarach. Jedna trzecia przedsiębiorstw planuje wzmocnienie zespołu o ekspertów ds. nowych technologii, ale tymczasem 54 proc. nie przewiduje takich rekrutacji.
Blisko połowa (47 proc.) pracodawców uważa, że wdrożenie nowych technologii zmniejszy poziom zatrudnienia, podczas gdy 40 proc. nie widzi takiego zagrożenia. Jednak w ciągu ostatnich 12 miesięcy 42 proc. firm zwolniło co najmniej jednego pracownika w wyniku wdrożenia nowych technologii, podczas gdy rok temu było to o 5 proc. mniej. Ponieważ automatyzacja i AI mogą prowadzić do zwolnień, to firmy coraz częściej będą zauważały potrzebę inwestowania w rozwój kompetencji swoich pracowników. Obecnie 48 proc. pracodawców planuje szkolenia z zakresu obsługi nowych systemów i maszyn, a 32 proc. zamierza przekwalifikować osoby, których stanowiska zostaną zastąpione przez automatyzację oraz AI.
Inwestycje to trudny temat
Mniej niż połowa (43 proc.) pracodawców planuje inwestycje w 2025 roku.
- zakup nowego sprzętu i maszyn (32 proc.)
- rozwój technologii i cyfryzacja (30 proc.)
- modernizacja istniejącej infrastruktury oraz rozszerzeniu oferty produktów i usług (27 proc.)
- inwestycje w nieruchomości (26 proc.)
- rozwój działalności w nowych segmentach rynku (25 proc.)
- zwiększenie zatrudnienie i inwestowanie w rozwój pracowników (21 proc.)
- podniesienie efektywności energetycznej oraz wdrażanie działań proekologicznych (20 proc.)
Wśród firm, które nie planują inwestycji, najczęściej pojawia się argument braku potrzeby ich realizacji (37 proc.). Poza tym przeszkodami są trudne warunki rynkowe i finansowe, niepewność co do przyszłości gospodarki, nadmierne ryzyko inwestycyjne oraz trudności w pozyskaniu finansowania zewnętrznego.
