Od lat gęsina jest symbolem Święta Niepodległości w województwie kujawsko-pomorskim. Z tej okazji organizowane są liczne wydarzenia. Bezsprzecznie największym jest Festiwal Gęsiny w podtoruńskim Przysieku.
Gęsina na św. Marcina
Chów gęsi w naszym kraju posiada długie i bogate tradycje, które sięgają XVII wieku. Złotym okresem był jednak XIX wiek. Szacuje się, że w tym okresie na giełdzie w Warszawie sprzedawano rocznie ponad 3,5 miliona żywych gęsi. I tu pojawia się ciekawostka, bowiem gęsi szły do Prus. Nie ma tu pomyłki, ani gry słowem, gdyż gęsi „podkuwano” poprzez tworzenie na ich łapach podeszwy z gęstej smoły i piasku.
Spożywanie gęsiny 11 listopada to dawna Polska tradycja, do której kultywacji powrócono kilka lat temu. O tradycji spożywania gęsiny w dawnej Polsce, mówią stare przysłowia „Na świętego Marcina dobra gęsina”czy „Święto Marcina dużo gęsi zarzyna”. Natomiast w Słowniku mitów i tradycji kultury Kopalińskiego, pod hasłem gęś znajdziemy staropolski tekst znakomicie ilustrujący znaczenie gęsi: „Nie masz lepszej zwierzyny jako nasza gąska: dobre piórko, dobry mech, nie gań mi i miąska”.
- Gęsina w Polsce traktowana jest jako produkt delikatesowy, a przede wszystkim markowy. Konsument ma zaufanie do żywności oznakowanej, reklamowanej, ale głównie markowej, charakteryzującej się wyższą ceną. Warunkiem sprzedaży produktów gęsich - mięso, pierze i puch na wymagających rynkach światowych jest ich wysoka jakość przy możliwie niskiej cenie. Termin „jakość” oznacza zespół cech charakteryzujących dany wyrób, cech dostrzegalnych i ukrytych dla konsumenta, takich jak wartość odżywcza mięsa gęsiego, skład tłuszczu oraz wskaźniki skażenia biologicznego i chemicznego - mówi dr inż. Halina Bielińska z Instytutu Zootechniki PIB Zakładu Doświadczalnego Kołuda Wielka.
Największy jarmark w Polsce
Od 10 do 11 listopada w podtoruńskim Przysieku w godzinach 10-20 odbędzie się Kujawsko-Pomorski Festiwal Gęsiny. - W Kujawsko-Pomorskiem udało nam się zbudować tradycję rodzinnego obchodzenia Narodowego Święta Niepodległości, jej nieodłącznym elementem są domowe spotkania przy stole i serwowana podczas nich gęsina. Nasza kampania ożywiła obyczaj wspólnego celebrowania rocznicy odzyskania niepodległości, radośnie i z dumą, w otoczeniu rodziny i przyjaciół - mówi marszałek Piotr Całbecki.
Największą gwiazdą ma być Karol Okrasa, który zaprezentuje swoje umiejętności 11 listopada. Popularny kucharz przygotuje dwa dania gulaszową orientalną na gęsinie z wędzoną śmietaną oraz szpundra z gęsiny z owocowym burakiem. Wszystko to zostanie zwieńczone degustacją.
Do tego goście będą mogli obejrzeć w akcji innych kucharzy - Mirosławę Wilk, Roberta Sowę oraz Marcina Szukaja. Głównym punktem wydarzenia będzie największy jarmark gęsinowy w Polsce. Tu na uczestników czekają atrakcje dla dzieci i konkursy z nagrodami, kiermasz świeżych tuszek, potrawy z gęsiny oraz produkty regionalne.
Smakosze gęsiny nie muszą się także martwić o transport, bowiem do Przysieka będą jeździły bezpłatne autobusy z Bydgoszczy (z Jagiellońskiej 28) oraz Torunia (Plac św. Katarzyny). Ci, których zabraknie na festiwalu będą mogli oglądać pokazy kulinarne na żywo na stronie czasnagesine.pl.
Magda Gessler pod Inowrocławiem
9 listopada w Łojewie (gmina Inowrocław) odbędzie się Festiwal Gęsi. Wydarzenie rozpocznie się o godzinie 12. W programie znalazły się degustacje potraw z gęsiny, sprzedaż produktów regionalnych, warsztaty z gęsiną, konkursy z nagrodami, koncert towarzystwa śpiewu „Halka”, kącik animacyjny dla dzieci i rodzinna strefa atrakcji. Główną gwiazdą wydarzenia będzie słynna restauratorka Magda Gessler.
Święto Gęsi na Krajnie
11 listopada od 10 do 16 w Minikowie odbędzie się Święto Gęsi na Krajnie. Organizatorzy przewidują 120 wystawców i nawet 7 tysięcy odwiedzających. W programie znajdą się degustacja i sprzedaż produktów z gęsiny oraz lokalnych specjałów, degustacja miodów i produktów pszczelich, wystawa rękodzieła oraz twórczości ludowej, targ wiejski oraz atrakcje dla dzieci.
Gęsinowy food truck
W najbliższych dniach w trasę po regionie ruszy gęsiowy food truck. 6 listopada ma zawitać do Aleksandrowa Kujawskiego, 7 listopada do Inowrocławia, 8 listopada do Wąbrzeźna i 9 listopada do Chełmna. Za 10 zł będzie można skosztować gęsi szarpanej w sosie śliwkowym oraz żołądków gęsich na sposób orientalny.
Gęś po kołudzku
Oczywiście istnieje wiele przepisów na gęsi. Jednym z nich jest gęś po kołudzku. Przepis wywodzi się z z Instytutu Zootechniki PIB Zakładu Doświadczalnego Kołuda Wielka pod Inowrocławiem.
Składniki: tuszka gęsi owsianej (4,5-5,0 kg)1/3 szklanki soli1 szklanka majeranku4-5 średniej wielkości winno-słodkich jabłek20 ziaren jałowca1 łyżka mielonego pieprzu1/3 szklanki lub oliwy Tuszkę natrzeć mocno solą i pieprzem od środka i na zewnątrz, następnie w taki sam sposób dodać majeranek. Całe owoce jałowca powciskać w tuszkę szczególnie w piersi, a około 5-6 ziaren włożyć do środka. Na koniec umyte, całe jabłka włożyć do środka tuszki, całość spiąć lub zaszyć i zostawić najlepiej w chłodnym miejscu na całą noc, a jeśli to niemożliwe, na 5-6 godzin.Ustawić piekarnik na temperaturę 250 – 300 stopni i wstawić rondel z przykryciem i olejem lub oliwą. Grzać ok. 20 minut, następnie otworzyć rozgrzany rondel i włożyć do niego gęś, przykryć pokrywą i wstawić do piekarnika. Przez około 40 minut utrzymywać temperaturę 250 – 300 stopni, następnie zmniejszyć na 180 – 200 stopni i piec jeszcze około 1,5 – 2 godziny. Jeśli nie ma możliwości piec w temperaturze jak podałam, trzeba gąskę dłużej potrzymać w piekarniku aż do miękkości piersi. W rondlu z przykryciem nie ma konieczności polewania gąski, ja wyjmuję chrupiącą, rumianą, miękką z niepowtarzalnym aromatem i miłym dla oka „ widokiem”.Podawać z ziemniakami „pure”, żurawiną lub borówkami i koniecznie z czerwonym lub różowym, wytrawnym winem.
W tekście wykorzystano materiały biura prasowego Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu.