Osiemdziesiąt lat temu wybuchło Powstanie Warszawskie. W całym województwie odbędą się dziś różnego typu rocznicowe wydarzenia: uroczystości, koncerty, wystawy, inscenizacje patriotyczne. Tradycyjnie, o godzinie 17 zawyją syreny alarmowe.
Toruń
Już w samo południe na terenach zielonych obok obelisku ku czci Żołnierzy Armii Krajowej w Parku 100-lecia Powrotu Torunia do Wolnej Polski (przy Placu Rapackiego”) stanie powstańcza barykada przygotowana przez Fundację Muzeum Historyczno-Wojskowe. Będzie można obejrzeć powstańczy sprzęt, pamiątki po uczestniku Powstania Januszu Leydo ps. Cort i wystawę zdjęć „Polskie Państwo Podziemnie.”
O godz. 17 rozpocznie się uroczystość patriotyczna przy obelisku. Toruńskie obchody współorganizowane są przez marszałka województwa kujawsko-pomorskiego, prezydenta miasta, dowódcę Garnizonu Toruń i prezes Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej. Podczas uroczystości kolportowana będzie „Gazeta Powstańcza”.
O godz. 18 w CSW odbędzie się pokaz „Zakazanych piosenek”, pierwszego polskiego filmu pełnometrażowego nakręconego po wojnie, z obszernymi wątkami powstańczymi.
Od 1 do 9 sierpnia oglądać będzie można wystawę ” Powstanie Warszawskie w zbiorach Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej" (Park 100-lecia Powrotu Torunia do Wolnej Polski”).
Bydgoszcz
Bydgoskie obchody rozpoczną się już o godz. 12 na Skwerze Inwalidów Wojennych na osiedlu Leśny, złożeniem kwiatów pod pomnikiem Powstania Warszawskiego.
Na godz. 15.30 zaplanowana została msza św. w kościele garnizonowym przy Rondzie Bernardyńskim. Po jej zakończeniu nastąpi przemarsz z orkiestrą wojskową na Stary Rynek, gdzie odbędzie się główna uroczystość patriotyczna.
Po zakończeniu części oficjalnej rozpoczną się pokazy filmowe: wyświetlony zostanie głośny film Jana Komasy „Powstanie Warszawskie”, dokument „Miasto Ruin” pokazujący skalę zniszczeń Warszawy oraz wywiad z bydgoską uczestniczką Powstania Urszulą Tauer ps. Ala.
Podczas uroczystości na Starym Rynku oglądać będzie można wystawę „Bydgoszcz pamięta. Chcieliśmy być wolni i wolność sobie zawdzięczać” przygotowana przez Muzeum Powstania Warszawskiego.
Bydgoski Urząd Miasta zachęca także do skorzystania z gier miejskich przygotowanych z okazji 80-lecia Powstania, które już od północy 1 sierpnia dostępne będą w aplikacji Aktywne Miasta, dostępnej na www.aktywna.bydgoszcz.pl.
Bydgoskie obchody są wspólnym przedsięwzięciem wojewody kujawsko-pomorskiego, prezydenta Bydgoszczy oraz szefa Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych i dowódcy Garnizonu Bydgoszcz.
Włocławek
Park Łokietka – tu, przy pomniku Armii Krajowej odbędą się 1 sierpnia uroczystości rocznicowe we Włocławku. Wezmą w niej udział przedstawiciele władz samorządowych, Wojska polskiego, służb państwowych. Pamięć Powstańców uhonorowana zostanie modlitwą oraz złożeniem kwiatów.
W programie uroczystości znalazł się także koncert w wykonaniu młodzieży z „Przystanku Kultura Centrum Kultury Browar B i wspólne śpiewanie piosenek powstańczych. Zaprezentowane także zostaną okolicznościowe wystawy.
Grudziądz
W Grudziądzu rocznica zrywu honorowana już jest od kilku dni. Od 23 lipca do 11 sierpnia w Muzeum im. Ks. Łęgi przy ul. Wodnej oglądać można wystawę „Powstanie Warszawskie na starej fotografii”. W niedzielę 28 lipca w Centrum Kultury Teatr odbył się koncert „Grudziądz śpiewa (nie)zakazane piosenki”.
Dokładnie w rocznicę wybuchu Powstania, 1sierpnia o godz. 17 odbędzie się główna uroczystość pod pomnikiem gen. Tadeusza „Bora” Komorowskiego przy ul. Hallera. Władze miasta zapraszają także 2 sierpnia na Cmentarz Garnizonowy przy ul. 18 Pułku Ułanów Pomorskich, gdzie odsłonięty zostanie obelisk z inskrypcją poświęconą Józefowie Włodkowi, prezydentowi Grudziądza z okresu IIRP. Ta uroczystość także rozpocznie się o godz. 17.
Inowrocław
Obelisk poświęcony Żołnierzom Armii Krajowej w Inowrocławiu znajduje się na Skwerze Sybiraków, między ulicami Bp. Laubitza i Toruńską. 1 sierpnia, w rocznicę godziny „W”, rozpoczną się tam inowrocławskie obchody 80-lecia Powstania. Do udziału w nich zapraszają prezydent miast i dowódca Garnizonu Inowrocław.
Rekonstruktorzy ze Stowarzyszenia Historycznego „Iskra” odczytają apel poległych. Odbędzie się też występ nauczycieli i uczniów Katolickiej Szkoły Podstawowej, którzy razem z zepołem Ino Takie Trio zaśpiewają powstańcze piosenki.
80 lat i 63 dni
Powstanie Warszawskie było jednym z najbardziej dramatycznych i najtragiczniejszych wydarzeń polskiej historii. Miało trwać krótko, doprowadzić do opanowania Warszawy przez oddziały AK, tak aby w obliczu zbliżającej się armii sowieckiej, stolica była pod kontrolą legalnych polskich władz. Trwało 63 dni. Zakończyło się militarną klęską, śmiercią w walce kilkunasty tysięcy Powstańców oraz co najmniej 150 tys. cywilnych mieszkańców Warszawy – ofiar bombardowań, ostrzałów artyleryjskich, ale także przeprowadzonych przez Niemców aktów ludobójstwa – takich jak rzeź Woli. Na tragiczny bilans składają się także masowe wypędzenia ocalałych mieszkańców, zniszczenia Warszawy na gigantyczną skalę – w tym także przeprowadzane metodycznie już po zakończeniu walk, praktycznie niemożliwe do oszacowania straty w substancji zabytkowej miasta, obiektach kultury, majątku narodowym.
Zasadność podjęcia politycznej decyzji o wywołaniu Powstania będzie jeszcze długo przedmiotem historycznej dyskusji. Niezależnie jednak od tych ocen, pozostanie ono trwałym symbolem heroizmu, bohaterstwa i patriotyzmu. Powstanie Warszawie to element naszej historii, ale też część teraźniejszości i przyszłości – bo wciąż jest jednym z podstawowych składników świadomości historycznej kolejnych pokoleń Polaków i jednym ze znaczących elementów budujących naszą narodową tożsamość.
