Ruiny Zamku Dybowskiego w Toruniu mają nowego operatora. Znajdujący się nieopodal centrum miasta zabytek regularnie był dewastowany. Teraz sytuacja ma się zmienić.
Poszukiwania trwały latami
Zamek został wzniesiony przez Władysława Jagiełłę. W pierwszej połowie XV wieku przy zamku powstała konkurująca z krzyżackim Toruniem osada, nazywana Nieszawą. Później na kilka lat przeszedł w ręce Krzyżaków, ale na mocy pokoju w Brześciu Kujawskim, podpisanego 31 grudnia 1435 r. został oddany Królestwu Polskiemu. W 1454 roku szlachta otrzymała tam od króla szereg przywilejów zwanych statutami nieszawskimi.
Na Zamku Dybowskim zapoczątkowano negocjacje w 1466 roku odnośnie warunków drugiego pokoju toruńskiego, zawartego ostatecznie w Dworze Artusa. Po wojnie trzynastoletniej i włączeniu Prus Królewskich do Królestwa Polskiego zamek stracił strategiczne znaczenie, funkcjonował jako siedziba starosty i komora celna (do 1793 roku).
Mimo ogromnej wartości historycznej ruiny zamku były niszczone i dewastowane. Władze miasta od lat poszukiwały zarządcy dla zabytku. W 2013 roku podpisano nawet umowę z Muzeum Motoryzacji i Techniki z Otrębusów. Instytucja z Mazowsza była gospodarzem zamku tylko przez rok. Dwa lata temu magistrat na mocy umowy wydzierżawił obiekt i tereny przylegające do zamku toruńskiej firmie Renowacje Igor Porębski.
Jednak i ta współpraca nie trwała zbyt długo. W maju tego roku znany toruński przewodnik Ryszard Urbański odkrył liczne akty wandalizmu na terenie zamku, który stał się ofiarą pseudografficiarzy. Magistrat nie pozostał obojętny na sygnały. Urzędnicy z Wydziału Gospodarki Nieruchomościami stwierdzili szereg nieprawidłowości w wywiązywaniu się z umowy, ponieważ gospodarz nie zabezpieczył w sposób należyty zabytku oraz nie organizował na zamku żadnych imprez o charakterze kulturalno-historycznym. Umowę rozwiązano w czerwcu.
Nowa szansa
Władze Torunia stwierdziły, że najlepszym rozwiązaniem będzie przekazanie Zamku Dybowskiego jednej z miejskich instytucji i tak nowym gospodarzem została Toruńska Agenda Kulturalna, co ogłoszono w środę (17 lipca). - Zmieniamy nasze myślenie dotyczące Zamku Dybowskiego i terenu przyległego. Do tej pory dzierżawiliśmy to w całości pod opiekę podmiotów zewnętrznych. Niestety mieliśmy do czynienia z nierzetelnym partnerem i w czerwcu tego roku rozwiązaliśmy umowę. Wróciliśmy do punktu wyjścia. Musimy dbać o substancję, a jednocześnie szukać dla niej ratunku, a także formuły, która będzie ubogacała ten teren - mówił prezydent Paweł Gulewski.
Nowy zarządca planuje ogrodzić teren oraz zamontować monitoring wizyjny, który będzie podłączony do systemu Straży Miejskiej. Trwają też poszukiwania firmy czyszczącej graffiti. Zamek Dybowski zostanie także objęty działaniami konserwatorów. - Planujemy zabezpieczenie otworów wejściowych i drzwiowych na teren zamku, bieżącą konserwację i uzupełnienie korony murów, usunięcie z najbliższego otoczenia dziedzińca i korony murów samosiejek oraz zabezpieczenie wieży bramnej i ewentualne wykonanie przykrycia. Druga część to prace konserwatorskie, związane z konserwacją całości murów - powiedział Miejski Konserwator Zabytków Emanuel Okoń.
Plany wobec zamku
Prezydent Paweł Gulewski zapowiedział, że chciałby, aby zamek stał się popularną atrakcją turystyczną. Zgodnie z planami przy obiekcie mają działać punkty gastronomiczne, a zabytek ma być gospodarzem wydarzeń kulturalnych. - Oprócz niepodważalnej wartości historycznej tereny mają ogromny potencjał, który po wieloletnim procesie rewitalizacji dałby Toruniowi kolejny punkt, do którego w skali roku dziesiątki tysięcy osób mogłyby uczęszczać. Na to docelowo liczymy - mówił Paweł Gulewski.
Zgodnie z zapowiedziami powstanie plan funkcjonalny dla Zamku Dybowskiego. TAK na ten moment skupia się na rewitalizacji obiektu. Wiadomo, że obiekt ma działać już w przyszłym roku. Instytucja planuje współpracę z podmiotami działającymi na terenie Bulwaru Filadelfijskiego w tym m.in. z marką Toruńscy Flisacy, która od lat przeprowadza rejsy do Zamku Dybów. Co ciekawe, zabytek będzie z jednym punktów na mapie organizowanego przez TAK Bella Skyway Festival.
Co ważne, Toruńska Agenda Kulturalna od dwóch lat jest zarządcą Zamku Krzyżackiego.
- Hotele dla zwierząt w regionie. Gdzie pozostawić pupila w okresie urlopu?
- Egzotyczny obiad w Toruniu. Oto ciekawe propozycje!
- Renta wdowia. Coraz bliżej zmian
