Południe Polski, a zwłaszcza niektóre miasta województwa małopolskiego - tam wdycha się najbardziej zanieczyszczone powietrze. I taka też jest konkluzja ostatniego, opublikowanego w czwartek (2 listopada) Smogowego Rankingu organizacji Polski Alarmu Smogowy.
PAS przygotował swój ranking na podstawie zeszłorocznych, oficjalnych danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Najgorzej jest w Nowej Rudzie, niedużym, dwudziestotysięcznym mieście w woj. dolnośląskim. Prowadzi ono we wszystkich trzech zestawieniach: największej liczby dni smogowych, czyli dni w których doszło do przekroczenia średniodobowego dopuszczalnego stężenia PM10 - w Nowej Rudzie przy 35 dniach w normie krajowej było tych dni 95; najwyższego stężenie pyłów PM10 - 38 ug/m3, czyli poniżej normy krajowej (40 ug/m3), ale znacznie powyżej normy światowej WHO: 15 ug/m3 i wreszcie w zestawieniu najwyższego stężenia rakotwórczego benzopirenu: 9 ng/m3 przy normie krajowej 1 ng/m3.
Powietrze świeże, ale brudne
Czołówka trzech rankingów prezentuje się następująco:
Średnioroczne stężenie benzopirenu , norma: 1 nanogram/m3
- Nowa Ruda – 9
- Nowy Targ- 7
- Sucha Beskidzka – 7
- Nowe Miasto Lubawskie – 7
- Nowy Sącz – 6
- Szczawnica – 6
- Wadowice – 6
- Rybnik – 6
- Godów – 6
- Żywiec – 6
Średnioroczne stężenie PM10, polska norma: 40 mikrogramów/m3
- Nowa Ruda – 38
- Pszczyna – 37
- Sucha Beskidzka – 36
- Nowy Targ – 33
- 32 dni: Radomsko, Nowy Sącz, Zdzieszowice, Wodzisław Śląski, Żywiec, Nowe Miasto Lubawskie
Liczba dni smogowych
- Nowa Ruda – 95
- Sucha Beskidzka – 76
- Pszczyna – 75
- Żywiec – 62
- Nowy Targ – 57
- Nowy Sącz – 56
- Wodzisław Śląski – 54
- Nowe Miasto Lubawskie – 53
- Radomsko – 52
- Zduńska Wola – 52
Jest postęp!
Choć takie wyniki, jak przekroczenie stężenie benzopirenu w Nowej Rudzie aż o 900 proc. robią przygnebiającej wrażenie, autorzy raportu wskazują na pozytywne zjawiska. Na to na przykład, że we wszystkich miejscowościach objętych monitoringiem GIOŚ średnioroczne stężenie pyłów PM10 było w zeszłym roku w normie, a zdarzyło się to pierwszy raz od 2015 roku. Nawet we wspomnianej już Nowej Rudzie, w ciągu dziewięciu lat średnioroczne stężenie rakotwórczego benzopirenu zmalało o 47 proc., liczba dni smogowych zmniejszyła się o 26 proc. a średnioroczne stężenie PM10 spadło o jedną piątą.
– To dobre sygnały płynące z zasmogowanej wciąż Polski – podkreśla w materiale prasowym Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego. – Widzimy, że wdrażane działania, szczególnie likwidacja “kopciuchów”, zaczynają przynosić rezultaty. Niezmiernie ważne jest jednak, żeby władze rządowe i samorządowe nie spoczęły na laurach i kontynuowały te działania. Powietrze powoli się poprawia, zmniejsza się również liczba zgonów wywołanych zanieczyszczeniem, ale sytuacja jest wciąż bardzo zła. W Polsce wciąż dymi 3 miliony „kopciuchów”. Niestety, widzimy w niektórych województwach próby rozmontowywania uchwał antysmogowych i zezwalania na użytkowanie „kopciuchów.
Z takim właśnie wydłużeniem zezwolenia na użytkowanie kopciuchów przez władze województwa małopolskiego, autorzy rankingu łączą stosunkowo dużą liczbę miejscowości z wyraźnie przekroczonymi normami w tym właśnie regionie. Dobrym przykładem może być Sucha Beskidzka – nieduże, malownicze miasto powiatowe w południowo-zachodnie części woj. małopolskiego, w którym nie ma zanieczyszczającego środowisko dużego przemysłu, ale dominuje zabudowa jednorodzinna, w tym wiele starszych domów, ze starego typu, nieekologicznymi systemami ogrzewania, a na dodatek całe centrum miejscowości leży na dnie kotliny otoczonej wzniesieniami Beskidu Małego i Beskidu Makowskiego, co sprzyja kumulowaniu się zanieczyszczonego powietrza.
Czym oddychamy w regionie?
W przygotowanych przez PAS zestawieniach miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem nie ma miejscowości z województwa kujawsko-pomorskiego. A jak u nas wygląda jakość powietrza? Gdy powstawał ten tekst, w piątek 3 listopada, około godz. 11 wskazania automatycznych stacji pomiarowych w regionie były następujące:
Miasto
| Polski indeks jakości powietrza | PM10 ug/m3 | Benzen ug/m3 |
CO mg/m3
|
Bydgoszcz | Bardzo dobry | 15,8 | 0,9 | 0,4 |
Grudziądz | Bardzo dobry | 17,7 | 0,6 | 0,7 |
Inowrocław | Dobry | 43,3 | - | - |
Nakło | Bardzo dobry | 15,2 | 0,8 | 0,6 |
Świecie | Bardzo dobry | 8,3 | 0,6 | - |
Toruń | Bardzo dobry | 11,2 | 0,7 | 0,2 |
Włocławek | Bardzo dobry | 13,4 | 1,8 | 0,5 |