Południe Polski, a zwłaszcza niektóre miasta województwa małopolskiego  - tam wdycha się najbardziej zanieczyszczone powietrze. I taka też jest konkluzja ostatniego, opublikowanego w czwartek (2 listopada) Smogowego Rankingu organizacji Polski Alarmu Smogowy.

PAS przygotował swój  ranking na podstawie zeszłorocznych, oficjalnych danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Najgorzej jest w Nowej Rudzie, niedużym, dwudziestotysięcznym mieście w woj. dolnośląskim. Prowadzi ono we wszystkich trzech zestawieniach: największej liczby dni smogowych, czyli dni w których doszło do przekroczenia średniodobowego dopuszczalnego stężenia PM10 - w Nowej Rudzie przy 35 dniach w  normie krajowej było tych dni 95; najwyższego stężenie pyłów PM10 -  38  ug/m3, czyli poniżej  normy krajowej (40 ug/m3), ale znacznie powyżej normy światowej WHO: 15 ug/m3 i wreszcie w zestawieniu najwyższego stężenia rakotwórczego benzopirenu: 9 ng/m3 przy normie krajowej 1 ng/m3. 

Powietrze świeże, ale brudne 
 

Czołówka trzech rankingów prezentuje się następująco:
 

 Średnioroczne stężenie benzopirenu , norma: 1 nanogram/m3
 

• Nowa Ruda – 9
• Nowy Targ- 7
• Sucha Beskidzka – 7
• Nowe Miasto Lubawskie – 7
• Nowy Sącz – 6
• Szczawnica – 6
• Wadowice – 6
• Rybnik – 6
• Godów – 6
• Żywiec – 6

Średnioroczne stężenie PM10, polska norma: 40 mikrogramów/m3
 

1. Nowa Ruda – 38
2. Pszczyna – 37
3. Sucha Beskidzka – 36
4. Nowy Targ – 33
5. 32 dni: Radomsko, Nowy Sącz, Zdzieszowice, Wodzisław Śląski, Żywiec, Nowe Miasto Lubawskie

Liczba dni smogowych 

1. Nowa Ruda – 95
2. Sucha Beskidzka – 76
3. Pszczyna – 75
4. Żywiec – 62
5. Nowy Targ – 57
6. Nowy Sącz – 56
7. Wodzisław Śląski – 54
8. Nowe Miasto Lubawskie – 53
9. Radomsko – 52
10. Zduńska Wola – 52

Jest postęp!

Choć takie wyniki, jak przekroczenie stężenie benzopirenu w Nowej Rudzie aż o  900 proc. robią przygnebiającej wrażenie, autorzy raportu wskazują na pozytywne zjawiska. Na to na przykład, że we wszystkich miejscowościach objętych monitoringiem GIOŚ średnioroczne stężenie pyłów PM10 było w zeszłym roku w normie, a zdarzyło się to pierwszy raz od 2015 roku. Nawet we wspomnianej już Nowej Rudzie, w ciągu dziewięciu lat średnioroczne stężenie rakotwórczego benzopirenu zmalało o 47 proc., liczba dni smogowych zmniejszyła się o 26 proc. a średnioroczne stężenie PM10 spadło o jedną piątą.

 
– To dobre sygnały płynące z zasmogowanej wciąż Polski – podkreśla w materiale prasowym Piotr Siergiej, rzecznik Polskiego Alarmu Smogowego. – Widzimy, że wdrażane działania, szczególnie likwidacja “kopciuchów”, zaczynają przynosić rezultaty. Niezmiernie ważne jest jednak, żeby władze rządowe i samorządowe nie spoczęły na laurach i kontynuowały te działania. Powietrze powoli się poprawia, zmniejsza się również liczba zgonów wywołanych zanieczyszczeniem, ale sytuacja jest wciąż bardzo zła. W Polsce wciąż dymi 3 miliony „kopciuchów”. Niestety, widzimy w niektórych województwach próby rozmontowywania uchwał antysmogowych i zezwalania na użytkowanie „kopciuchów.

Z takim właśnie wydłużeniem zezwolenia na użytkowanie kopciuchów przez władze województwa małopolskiego, autorzy rankingu łączą stosunkowo dużą liczbę miejscowości z wyraźnie przekroczonymi normami w tym właśnie regionie. Dobrym przykładem może być Sucha Beskidzka – nieduże, malownicze miasto powiatowe w południowo-zachodnie części woj. małopolskiego, w którym nie ma zanieczyszczającego środowisko dużego przemysłu, ale dominuje zabudowa jednorodzinna, w tym wiele starszych domów, ze starego typu, nieekologicznymi systemami ogrzewania, a na dodatek całe centrum miejscowości leży na dnie kotliny otoczonej wzniesieniami Beskidu Małego i Beskidu Makowskiego, co sprzyja kumulowaniu się zanieczyszczonego powietrza.
 

Czym oddychamy w regionie?

W przygotowanych przez PAS zestawieniach miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem nie ma miejscowości z województwa kujawsko-pomorskiego. A jak u nas  wygląda jakość powietrza? Gdy powstawał ten tekst, w piątek 3 listopada, około godz. 11 wskazania automatycznych stacji pomiarowych w regionie były następujące: