Nie ma chyba nikogo, kto nie wiedziałby, że Toruń jest miastem słynącym z pierników. Tradycja ich wypieku sięga czasów średniowiecza, co nie znaczy jednak wcale, że tutejsze piernikarstwo to już tylko historia. Podstawową atrakcją turystyczną w mieście jest udział w warsztatach wypieku słynnych przysmaków.
Najstarsza wzmianka o toruńskich piernikach pochodzi z roku 1380 i dotyczy Niclosa Czana. Czy na pewno był on pierwszym piernikarzem w mieście - tego nie wiadomo, natomiast z pewnością jest pierwszym, o którym zachowały się historyczne źródła. Od tamtej pory minęło już blisko 650 lat, a tymczasem piernikarstwo w Toruniu zdaje się miewać coraz lepiej. W mieście rokrocznie przybywa na przykład sklepów z piernikami - oprócz tych należących do Fabryki Cukierniczej „Kopernik” działają również te prowadzone przez mniejsze lokalne manufaktury.
W ostatnich dwóch dekadach prawdziwym hitem okazały się jednak piernikowe warsztaty. Od 2006 roku w mieście działa Żywe Muzeum Piernika, które z miejsca stało się jedną z najpopularniejszych atrakcji Torunia. - Założenie było takie, że to będzie żywa atrakcja turystyczna i będzie się tutaj działo. Od początku miało być to muzeum nie artefaktowe, tylko narracyjne - mówiła blisko rok temu na naszych łamach Elżbieta Olszewska, współwłaścicielka Żywego Muzeum Piernika.
W trakcie wizyty goście uczestniczą więc w widowisku prowadzonym przez piernikarskiego mistrza oraz wiedźmę, specjalistkę od korzennych przypraw. I choć przez lata muzeum rozbudowało się i zwłaszcza w jego drugiej części można obejrzeć także m.in. zabytkowe piece i inne maszyny z przełomu XIX i XX wieku, niezmiennie najistotniejszy jest sam wypiek - każdy odwiedzający własnoręcznie ugniata piernikowe ciasto, wkłada je do drewnianej formy, a na koniec cieszy się gotowym piernikiem.
Swoje warsztaty prowadzi jednak także Muzeum Toruńskiego Piernika. Jeden z najpopularniejszych oddziałów Muzeum Okręgowego w Toruniu to muzeum również interaktywne, ale w przeciwieństwie do Żywego Muzeum Piernika kładące nacisk przede wszystkim na klasyczne rozumienie słowa „muzeum”: wiedzę, historię i autentyczne eksponaty, w tym kolekcję form piernikowych, z których najstarsze sięgają XVII wieku. Ci, którzy chcą jednak przede wszystkim upiec swój piernik, w Muzeum Toruńskiego Piernika także mają taką szansę. Podobieństwo nazw obu placówek powoduje za to, że turystom nierzadko zdarza się je mylić, co widać już choćby po lekturze internetowych opinii.
Wielka popularność obu muzeów sprawiła, że w Toruniu cały czas pojawiają się kolejne miejsca, w których można upiec pierniki. Obecnie oferta jest już na tyle szeroka, że turyści mają naprawdę rekordowy wybór - liczba adresów z piernikowymi zajęciami jest już dwucyfrowa!
Przy ulicy Franciszkańskiej działa Piernikarnia Starotoruńska, gdzie fabuła zajęć i stroje animatorów oparte są o toruńskie piernikarstwo czasów nowożytnych, a nie o średniowiecze -goście przenoszą się więc w wyobraźni do XVII wieku. Pod dwoma adresami, zarówno przy Królowej Jadwigi, jak i przy Panny Marii, działa Piernikarnia Mistrza Bogumiła, która łącznie ma trzy sale warsztatowe. Również tu chodzi przede wszystkim o wypiek, więc i stąd turyści wychodzą z własnoręcznie przygotowanym piernikowym ciastkiem.
Swoją piernikową ofertę mają jednak w Toruniu także takie placówki, które wcale nie ograniczają się wyłącznie do tej tematyki, a proponując gościom warsztaty dostosowują się po prostu do potrzeb rynku. Pierniki można więc wypiec nawet w Forcie IV, gdzie wprawdzie zdecydowanie przeważa tematyka militarna, jednak i tam zwłaszcza grupy szkolne nierzadko korzystają z piernikowej propozycji. Warsztaty wypieku wprowadziły ponadto Piwnica Hanzy, Toruńscy Partacze, a także Toruńskie Inspiracje, również mające szerszą ofertę rozmaitych innych zajęć, ale mimo to niestroniące od pierników.
Na rynku działa ponadto Piernikowa Przygoda, która oferuje zajęcia w historycznej piwnicy kamienicy przy ulicy Żeglarskiej. Najnowszym adresem z warsztatem wypieku ozdobnych pierników jest natomiast ulica Kopernika - wiosną 2025 roku swoje zajęcia wprowadziło tam Biuro Podróży Siesta.
Nie wszystkie warsztaty wypieku pierników w Toruniu cieszą się równie dużą popularnością, bo najwięcej gości odwiedza te największe i najdłużej istniejące. Rozmaita bywa także sama oferta - niektóre placówki oprócz samego wypieku proponują również autorski scenariusz widowiska, inne zaś ograniczają się głównie do samej pracy z piernikowym ciastem, okraszonej dodatkowo podstawową opowieścią o historii korzennych smakołyków i zawierających je przypraw. We wszystkich miejscach niezmienne jest jednak jedno - podstawą jest możliwość własnoręcznego upieczenia pamiątkowego piernika. Patrząc na coraz bogatszą mapę tego typu miejsc w Toruniu widać, że to dobry pomysł na biznes i wciąż jeszcze dający szansę tym, którzy dopiero zaczynają wchodzić na piernikowy rynek.