Mikołaj Bogdanowicz, były wojewoda kujawsko-pomorski, wystartuje w wyborach na burmistrza Kruszwicy. Wprawdzie to kolejny już w regionie oficjalny kandydat do samorządowego stanowiska, ale lista tych, którzy zadeklarowali chęć udziału w wyborczym wyścigu wciąż jest dalece niepełna. Jest jeszcze czas: termin zgłaszania kandydatów do gminnych komisji wyborczych mija za miesiąc z haczykiem : 14 marca.
Deklaracja startu Mikołaja Bogdanowicza nie jest wielką niespodzianka. Z kruszwickim samorządem związany był już wcześniej, przed objęciem funkcji wojewody w roku 2015, przez kilka lat był zastępcą burmistrza Kruszwicy, a w ostatnich wyborach parlamentarnych bez powodzenia starał się o mandat senatora startując z listy PiS.
Kandydaci: oficjalni i potencjalni
Kto startuje w innych miastach? W rozmowach z portalem kujawy-pomorze.info, chęć ubiegania się o kolejne kadencje zadeklarowali: Maciej Glamowski, prezydent Grudziądza oraz Marek Wojtkowski, prezydent Włocławka. Udział w wyborach zadeklarował także burmistrz Kowala i wiceprezes Unii Miasteczek Polski, Eugeniusz Gołembiewski. Ciekawa sytuacja rysuje się w Inowrocławiu, gdzie o prezydencki fotel ubiegać się będą byli zastępcy byłego prezydenta Ryszarda Brejzy: Ewa Koman oraz Wojciech Piniewski. Jako pierwszy, jeszcze latem zeszłego roku, start w wyborach na prezydenta Inowrocławia zadeklarował działacz sportowy i przedsiębiorca, Arkadiusz Fajok .
W obu stolicach województwa sprawa listy kandydatów wciąż jest otwarta. W Bydgoszczy wiadomo, że o mandat zawalczy Łukasz Schreiber, poseł PiS ósmej, dziewiątej i obecnej - dziesiątej kadencji, w czasach rządów PiS wpływowy polityk tej partii, członek rządu, szef Komitetu Stałego Rady Ministrów gabinecie Mateusza Morawieckiego.
Wszystko wskazuje na to, że jego kontrkandydatem będzie urzędujący trzecią już kadencję prezydent Bydgoszczy Rafał Bruski – tak, jak w poprzednich wyborach, popierany przez PO – choć z jego strony deklaracja startu jeszcze nie padła.
Podobnie jak ze strony Michała Zaleskiego, który wiosną kończył będzie swą piątą kadencję na stanowisku prezydenta Torunia. Wśród prezydentów miast wojewódzkich, wraz z prof. Jackiem Majchrowskim, prezydentem Krakowa, Michał Zaleski ma najdłuższy prezydencki staż.
Kilka dni temu pojawiła się informacja, że toruńska PO jako kandydata w wyborach prezydenckich zarekomendowała Pawła Gulewskiego – doświadczonego radnego, a do stycznia tego roku wiceprezydenta miasta.
Wciąż oficjalnie nie jest rozstrzygnięta kwesta, kto w toruńskich wyborach prezydenckich reprezentował będzie PiS – według naszych informacji będzie to najprawdopodobniej Adrian Mól. Wciąż można tylko gdybać, ilu będzie kandydatów spoza dużych partii politycznych. Z kolei we wtorek toruńska "Gazeta Wyborcza" poinformowała, że na prezydenta Torunia z ramienia ruchów miejskich kandydował będzie Robert Kwiatkowski, w poprzedniej kadencji poseł lewicy wybrany w okręgu toruńskim i człowiek o bogatym doświadczeniu medialnym: w latach 90-tych był członkiem Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a w latach 1998-2024 prezesem TVP SA.
Kto może na prezydenta
- Obywatelstwo polskie, wiek - co najmniej 25 lat w dniu głosowania, czynne i bierne prawo wyborcze – to podstawowe warunki, jakie spełniać musi kandydat na prezydenta.
- Nie może być on – lub ona – osobą skazaną prawomocnym wyrokiem za umyślnie przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślnie przestępstwo skarbowe. Co ciekawe, kandydat wcale nie musi mieszkać w gminie, w której chce być najważniejszym urzędnikiem.
- Kandydaci urodzeniu po 1 sierpnia 1972 roku składają oświadczenia lustracyjne. Co ważne: kandydowania na prezydenckie stanowisko nie można łączyć z kandydowaniem do rady powiatu i sejmiku wojewódzkiego.
- Prawo zgłaszania kandydata ma komitet wyborczy, który zarejestrował listy kandydatów na radnych w wyborach do rady gminy w co najmniej połowie okręgów wybiorczych w danej gminie. W Bydgoszczy takich okręgów jest pięć, w Grudziądzu, Toruniu i Włocławku - po cztery. Sam kandydat może, ale nie musi startować na radnego gminy.
- Wójt, burmistrz czy prezydent nie może pracować w administracji rządowej, nie może też być posłem ani senatorem.
Prezydent z losowania? I tak może być
Od roku 2002 wójtów, burmistrzów oraz prezydentów miast wybieramy w wyborach bezpośrednich – z zasady, bo przepisy przewidują kilka wyjątków.
- Jeśli w gminie nie zostanie zarejestrowany ani jeden kandydat, wyboru wójta/burmistrza/prezydenta dokonuje rada gminy bezwzględną większością głosów. Tak samo jest w sytuacji, gdy w wyborach wystartował tylko jeden kandydat, ale nie uzyskał więcej niż połowy oddanych głosów.
- Może być i tak, że o obsadzeniu stanowiska zadecyduje ślepy los, a dokładniej mówiąc - losowanie. To wariant mało prawdopodobny, ale niewykluczony: gdy dwóch kandydatów w drugiej turze dostanie dokładnie tyle samo głosów, wygrywa ten, który wygrał w większej liczbie obwodów do głosowania. A co, jeśli także w liczbie wygranych obwodów jest remis? Wtedy właśnie decyduje losowanie przeprowadzone przez gminną komisję wyborczą.
Wyborczy zegar tyka
W wyborach samorządowych głosować będziemy w niedzielę 7 kwietnia, a tam, gdzie potrzebna będzie druga tura – dwa tygodnie później, 21 kwietnia.
Wyborczy kalendarz obejmuje szereg terminów – poniżej niektóre z nich.
- Do dziś, 12 lutego, powinny być podane do publicznej wiadomości informacje o okręgach wyborczych, ich granicach, numerach, liczbie wybieranych radnych, siedzibach komisji wyborczych,
- 12 lutego mija także termin zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego,
- 22 lutego to termin zgłaszania komisarzom wyborczym kandydatów na członków terytorialnych komisji wyborczych,
- 4 marca - termin zgłoszenia list kandydatów na radnych do rad gmin, powiatów i sejmików,
- 13 marca termin przyznania przez PKW jednolitych numerów dla list komitetów, które zarejestrowały listy w co najmniej połowie okręgów do wszystkich 16 sejmików,
- 14 marca, godz. 16 – termin zgłaszania gminnym komisjom wyborczym kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów,
- 23 marca – 5 kwietnia: nieodpłatna prezentacja materiałów komitetów wyborczych w mediach publicznych,
- 25 marca – termin zgłoszenia zamiaru skorzystania z bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego przez wyborców niepełnosprawnych oraz tych, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, w gminie pozbawionej transportu publicznego
