Spośród analizowanych zawodów największym szacunkiem społecznym cieszą się strażacy, pielęgniarki, ratownicy medyczni, piloci, lekarze i robotnicy. Z kolei najmniej poważane zawody to: polityk i influencer. To wynika z sondaży Centrum Badania Opinii Społecznej i SW Research.
Prestiż zawodów według CBOS
Pierwsza trójka darzonych największym szacunkiem zawodów, podobnie jak sześć lat temu, jest taka sama: strażak (95 proc. deklaracji poważania), pielęgniarka (91 proc.) oraz robotnik wykwalifikowany (87 proc.). Wysokim poważaniem cieszą się także ex aequo górnik i inżynier pracujący w fabryce (po 83 proc.), profesor uniwersytetu (82 proc.), rolnik indywidualny prowadzący średniej wielkości gospodarstwo (81 proc.), lekarz (80 proc.) i nauczyciel (79 proc.).
Mniej cenione zawody to aktor (43 proc.), dziennikarz (42 proc.), agent ubezpieczeniowy (37 proc.), twórca internetowy oraz ksiądz (po 34 proc.). Profesje zamykające ranking to makler giełdowy (30 proc.), polityk (17 proc.) i influencer (10 proc.).
Ciekawe może być porównanie tegorocznego badania z ostatnim z 2019 r. Najbardziej poprawił się wizerunek zawodowy urzędnika lub referenta w biurze (+ 11 punktów procentowych), dyrektora dużego przedsiębiorstwa (+ 10), właściciela małego sklepu (+ 9), niewykwalifikowanego robotnika budowlanego (+ 8), inżyniera pracującego w fabryce i pracownika sprzątającego (po + 7), oficera zawodowego (+ 6) oraz rolnika indywidualnego na średnim gospodarstwie (+ 5). Największy spadek "zaliczyli" dziennikarze (- 13).
W porównaniu do 1995 roku różnice są jeszcze większe , największe spadki społecznego uznania CBOS zarejestrowało w przypadku zawodów zaufania społecznego: dziennikarza (-18 punktów), sędziego (-10 punktów), księdza (-8 punktów) oraz polityka (-4 punkty).
Według CBOS w badaniu sprzed 30 lat największym poważaniem cieszyły się zawody inteligenckie: profesor uniwersytetu (84 proc.), lekarz (79 proc.), nauczyciel (73 proc.), jedyny nieinteligencki zawód - górnik (70 proc.) oraz sędzia (69 proc.), dziennikarz (60 proc.) i inżynier pracujący w fabryce (59 proc.).
W komunikacie CBOS możemy przeczytać o powolnym spadku szacunku wobec zawodów inteligenckich, co z kolei świadczy o obniżaniu się znaczenia wykształcenia.
Ranking Zawodów SW Research
Od 5 lat swój Ranking Zawodów publikuje agencja badawcza SW Research. Jego wyniki częściowo pokrywają się z wynikami badań CBOS, choć są różnice. Już piąty rok z rzędu zwycięzcami rankingu zostali strażacy, cieszący się poważaniem 83 proc. obywateli. Bez zmian również na 2. miejscu: ratownicy medyczni (81,5 proc.). Na 3. Miejscu zadebiutował pilot samolotu pasażerskiego z 81 proc. poważaniem społecznym. Zawód pielęgniarki uplasował się na 4. miejscu (73,2 proc.), a lekarza na 5. (72,8 proc.). Kolejny jest debiutujący w zestawieniu strażnik graniczny z poziomem uznania społecznego 66,4 proc. Kolejne pozycje zawodów z poprzedniej edycji rankingu pozostają stabilne: farmaceuta (65,4 proc.), profesor wyższej uczelni (64,2 proc.), górnik (62,3 proc.) i inżynier w fabryce (59,7 proc.).
Najniższe uznanie społeczne od lat przypisane jest twórcom internetowym, czyli influencerom (13,6 proc.) oraz youtuberom (13,8 proc.). Materiałem do przemyślenia dla całej klasy politycznej jest ostatnia dziesiątka zestawienia SW Research. Aż pięć miejsc zajmują politycy różnego szczebla: poseł na Sejm RP (21,7 proc.), europoseł (22,2 proc.), radny gminy (24,9 proc.), senator RP (26,7 proc.) i minister (27,6 proc.). Pozostałe najmniej szanowane zawody to: rekruter (25,5 proc.), pracownik infolinii i call-center (26,4 proc.) oraz trener biznesu / couch (26,5 proc.).
Największym skokiem w tegorocznym rankingu może pochwalić się rolnik indywidualny w średnim gospodarstwie, który zanotował awans aż o 10 pozycji w stosunku do 2024 roku na 11 miejsce. Największy spadek o 6 pozycji zanotowali przedsiębiorcy i właściciele dużych firm (28 miejsce) i sędziowie o 4 pozycje (23 miejsce). O 3 pozycje spadli pracownicy sprzątający, informatycy, artyści-muzycy i radni gminy.
