Jeśli chodzi o parametry stricte geograficzne, to jesteśmy w Polsce województwem nr 10. Mamy 10 miejsce pod względem liczby ludności i 10 miejsce pod względem wielkości. Z parametrami gospodarczymi bywa różnie. Odpowiadamy za 4,4 proc. PKB Polski, a w cenach bieżących PKB regionu daje nam wyższe niż 10, bo 8 miejsce w kraju. Pod względem PKB na mieszkańca też jest lepiej, bo plasujemy się na 9 pozycji. Ale już jeżeli chodzi o stopę bezrobocia to mamy 5 najwyższą w kraju, a saldo migracji plasuje nas na 11 miejscu.
To jak wypada województwo kujawsko-pomorskie na tle innych województw, wyczytać można w „Charakterystyce społeczno-gospodarczej województw”. Co to za raport? To syntetyczna charakterystyka poszczególnych województw, przygotowana przez Departament Strategii w Wydziale Analiz (Krajowe Obserwatorium Terytorialne). Raport oparty jest o dane GUS, ilustrujące sytuację społeczno-gospodarczą każdego województwa na tle pozostałych regionów oraz w odniesieniu do średniej dla całej Polski.
„Charakterystyka” zawiera bardzo różne dane - gospodarcze, demograficzne, związane z rynkiem pracy, ale również dotyczące wykorzystania funduszy unijnych w ramach perspektywy 2014-2020, w tym wartości największych inwestycji współfinansowanych z funduszy UE, realizowanych w poszczególnych województwach. Raport jest cyklicznie aktualizowany. My zajęliśmy się jeszcze „ciepłą” wersją z września 2023 roku.
Kujawsko-pomorskie – podstawowe dane
Jak wspomnieliśmy województwo kujawsko-pomorskie jest 10 wśród wszystkich województw pod względem liczby ludności. Mamy 2 miliony mieszkańców, czyli 5,3 proc. ludności kraju. Co ciekawe, w miastach mieszka 58,1 proc. ludności (a ogólnopolska średnia to 59,6 proc.).
Powierzchnia kujawsko-pomorskiego to 18 tys. km2 (10 miejsce), czyli ok. 5,7 proc. powierzchni Polski. Pod względem gęstości zaludnienia zajmujemy dziewiątą pozycję w kraju (112 os./km2). Niestety saldo migracji w 2022 r. było ujemne i wyniosło -1,8 tys. (11 pozycja w kraju).
W 2021 roku kujawsko-pomorskie odpowiadało za 4,4 proc. PKB Polski. W cenach bieżących PKB regionu wyniósł 114 mld zł (8 lokata). Mamy 9 miejsce wśród województw pod kątem PKB na mieszkańca, ale trzeba dodać, że w 2021 r. utrzymał się on na poziomie poniżej średniej dla kraju i w cenach bieżących wyniósł 56,4 tys. zł. (81,7 proc. ogólnopolskiego PKB per capita, 62 proc. PKB per capita wyrażonego w standardzie siły nabywczej w stosunku do średniej UE-27).
Stopa bezrobocia w czerwcu 2023 r. była piątą najwyższą w kraju i wyniosła 7,1 proc. (ogólnopolska stopa bezrobocia - 5,0 proc.). Zarabialiśmy też średnio mniej niż przeciętny Polak. Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w czerwcu 2023 r. wyniosło 6,7 tys. zł i stanowiło 91,1 proc. przeciętnego ogólnopolskiego wynagrodzenia. Mamy też wysoki wskaźnik zagrożenia ubóstwem relatywnym – to aż 20,4 proc. (w Polsce średnio 14,8 proc.).
Raport wymienia też najważniejsze inteligentne specjalizacje województwa kujawsko-pomorskiego: zdrowa i bezpieczna żywność, zdrowie i turystyka zdrowotna, zaawansowane materiały i narzędzia, transport i mobilność, dziedzictwo kulturowe i przemysły kreatywne, cyfryzacja i usługi ICT, Europejski Zielony Ład, automatyka przemysłowa i gospodarka.
Dofinansowanie z UE na mieszkańca powyżej średniej
Dobrze wygląda kwestia wydatkowania środków unijnych. Od początku realizacji programu na lata 2014-2020 do 30.06.2022 r. wartość projektów (w części wkładu UE) realizowanych w kujawsko-pomorskim, na które podpisano umowy o dofinansowanie, wyniosła 17,39 mld zł (5,5 proc. wartości umów podpisanych we wszystkich województwach). W ujęciu na jednego mieszkańca wydatki UE wyniosły 8 665 zł, co lokuje nas na 8 pozycji i wynosi 104,3 proc. średniej wartości projektów w Polsce na jednego mieszkańca.
Największe projekty realizowane w kujawsko-pomorskim dotyczą komunikacji. Między innymi 1080,7 mln zł unijnego dofinansowania poszło na budowę drogi ekspresowej S5, odcinek Nowe Marzy – Bydgoszcz; 716,3 mln – na S5 Bydgoszcz – Mielno (odcinek Białe Błota – Mielno); 445,5 mln – na budowę obwodnic Inowrocławia i Brodnicy w ciągu DK15, a np. 166,1 mln złotych na zakup elektrycznego taboru kolejowego do obsługi transportu pasażerskiego w kujawsko-pomorskim.
Warto dodać, że na wysokim trzecim miejscu znalazł się projekt Kujawsko-Pomorski Fundusz Rozwoju 2020 z dofinansowaniem unijnym w wysokości 468,9 miliona złotych. Dzięki temu udało się wesprzeć bardzo wiele kujawsko-pomorskich firm.
A sąsiedzi? Jak wypadamy w porównaniu z nimi?
Przyjrzyjmy się trzem sąsiadom kujawsko-pomorskiego - województwom: pomorskiemu, wielkopolskiemu i warmińsko-mazurskiemu.
Nasi sąsiedzi to bardzo zróżnicowane regiony. Dwa pierwsze województwa z wyżej wymienionych to czołówka, trzecie – druga połowa ogólnopolskiej tabeli. Pomorskie jest 7 pod względem liczby ludności i 8 pod względem wielkości, ale 5 pod względem PKB na mieszkańca. Przeciętne wynagrodzenie to 102, 4 proc. przeciętnego ogólnopolskiego wynagrodzenia. Nic dziwnego, że saldo migracji jest tu dodatnie – 3 pozycja w kraju.
Wielkopolska podobnie, ale są już pewne różnice. To rozległy region – 3 miejsce w kraju pod względem liczby ludności, 2 pod względem wielkości i 3 miejsce, jeśli chodzi o PKB na mieszkańca. Różnica z pomorskim jest taka, że globalnie, w całej Wielkopolsce, nie zarabia się już tak dobrze, jak na Pomorzu – przeciętne wynagrodzenie w czerwcu 2023 roku w sektorze przedsiębiorstw to 89, 6 proc. przeciętnego ogólnopolskiego wynagrodzenia, czyli… mniej niż w kujawsko-pomorskim.
Warmińsko-mazurskie to 12 miejsce, jeśli chodzi o liczbę ludności i 4 pod względem wielkości. Jeśli chodzi o PKB na mieszkańca to jednak dopiero 14 pozycja, a przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw to jedynie 81,4 proc. przeciętnego ogólnopolskiego wynagrodzenia.
