Główny Urząd Statystyczny opublikował opracowanie dotyczące walorów turystycznych powiatów i ich otoczenia na podstawie danych statystycznych m.in. z zakresu bazy noclegowej, kultury i dziedzictwa narodowego oraz przyrodniczych obszarów chronionych. Kujawsko-Pomorskie znalazło się dokładnie po środku zestawienia atrakcyjnych turystycznie regionów.
Zdecydowanym liderem pod względem walorów turystycznych jest Warszawa. Kolejne lokaty z zajmują kolejno: powiat nowosądecki, Kraków oraz powiaty kłodzki i nowotarski. W przypadku Warszawy i Krakowa dominującą rolę odgrywają walory kulturowe, a w powiatach nowosądeckim, kłodzkim i nowotarskim – walory środowiskowe. Na kolejnych lokatach znalazły się kolejno powiaty: tatrzański, bieszczadzki, kołobrzeski i leski.
W opracowaniu dla każdego powiatu oraz miasta na prawach powiatu wyznaczone zostały wartości wskaźnika walorów turystycznych. Wskaźnik ten jest oparty na różnorodnych miarach, które uwzględniają tzw. stymulanty (składniki kulturowe, środowiskowe, związane z infrastrukturą turystyczną oraz destymulanty (zanieczyszczeniem środowiska i przestępczością), które mają wpływ na walory turystyczne.
Wśród powiatów o najwyższych wartościach tego wskaźnika dominują największe miasta bogate w zasoby kultury i dziedzictwa narodowego (Warszawa, Kraków, Gdańsk), powiaty górskie (nowosądecki, kłodzki, nowotarski, tatrzański, bieszczadzki, leski) lub nadmorskie (kołobrzeski, słupski, kamieński), które obok atrakcyjnych zasobów krajobrazowych dysponują także walorami uzdrowiskowymi lub bogatymi obszarami chronionej przyrody.
Powiaty uszeregowane według wartości wskaźnika walorów turystycznych
1. Warszawa
2. nowosądecki, woj. małopolskie
3. Kraków
4. kłodzki, woj. dolnośląskie
5. nowotarski, woj. małopolskie
6. tatrzański, woj. małopolskie
7. bieszczadzki, woj. podkarpackie
8. kołobrzeski, woj. zachodniopomorskie
9. leski, woj. podkarpackie
10. Gdańsk
Powiaty z woj. kujawsko-pomorskiego
20. aleksandrowski
40. Toruń
65. inowrocławski
78. toruński
W układzie wojewódzkim najwyższe wartości średnie wskaźnika walorów turystycznych wystąpiły w województwach: małopolskim, zachodniopomorskim i pomorskim. Województwo kujawsko-pomorskie w zestawieniu województw jest "średniakiem" na 8. miejscu. Naszą pozycję w środku tabeli zawdzięczamy dwóm ośrodkom. Pierwszy to Toruń ze swoją starówką wpisaną na listę UNESCO, a drugi to Ciechocinek - jedna z najpopularniejszych miejscowości uzdrowiskowych w Polsce.
Walory kulturowe
Wskaźnik walorów kulturowych obejmuje 2 grupy tematyczne: zabytki oraz potencjał uczestnictwa.
- Zabytki: liczba zabytków ogółem, liczba zabytków najstarszych – sprzed XVI w. i liczba zabytków wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO lub listę Pomników Historii.
- Potencjał uczestnictwa: liczba miejsc na widowni w teatrach i instytucjach muzycznych oraz liczba muzeów i instytucji paramuzealnych wraz z liczbą zwiedzających, wykaz miejsc pielgrzymkowych wraz z liczbą osób je odwiedzających, liczba imprez masowych i ich uczestników.
Wśród 38 powiatów lub miast na prawach powiatu z najwyższymi wskaźnikami jedna trzecia należy do woj. śląskiego. Twórcy raportu zwracają uwagę na fakt, że wiele z powiatów, które znalazły się wysoko w rankingu, obok własnych zasobów korzysta z bliskości bogatych zasobów kulturowych Warszawy czy Krakowa. Bez tego ich pozycja byłaby niższa.
Pierwsza dziesiątka powiatów z najwyższymi wskaźnikami kulturowymi
1. Warszawa
2. Kraków
3. Gdańsk
4. Wrocław
5. krakowski
6. wielicki
7. Poznań
8. Toruń
9. Katowice
10. warszawski zachodni
Wśród 38 powiatów zestawienia, wymienianych przez twórców raportu, jest tylko jeden z województwa kujawsko-pomorskiego - Toruń na 8. miejscu. Na podstawie zastosowanej metodologii, która uwzględnia walory kulturowe sąsiednich powiatów oraz poprawkę transgraniczną, możemy wnioskować, że wpływ Torunia na okoliczne powiaty jest znikomy w porównaniu z Warszawą, Krakowem czy Gdańska.
Walory środowiskowe
Wskaźnik walorów środowiskowych zbudowany został na podstawie dwóch grup: wskaźników krajobrazowych i środowiskowych.
- Walory krajobrazowe: długość linii brzegowej i powierzchnia gór.
- Walory środowiskowe: obszary chronione, lasy i uzdrowiska.
Podczas opracowywania tego wskaźnika uwzględniono walory środowiskowe sąsiednich powiatów oraz poprawkę transgraniczną (podobnie jak w przypadku walorów kulturowych).
Wśród 38 powiatów lub miast na prawach powiatu z najwyższymi wskaźnikami aż 10 należy do woj. zachodniopomorskiego. Natomiast w pierwszej 10 jest 6 powiatów należących do pasma gór.
Pierwsza dziesiątka powiatów z najwyższymi wskaźnikami środowiskowymi
1. nowosądecki, woj. małopolskie
2. kłodzki, woj. dolnośląskie
3. bieszczadzki, woj. podkarpackie
4. nowotarski, woj. małopolskie
5. leski, woj. podkarpackie
6. słupski, woj. pomorskie
7. kołobrzeski, woj. zachodniopomorskie
8. piski, woj. warmińsko-mazurskie
9. sanocki, woj. podkarpackie
10. kamieński, woj. zachodniopomorskie
Nasz region nie może się pochwalić morzem ani górami. Jedynym powiatem, który znalazł się w zestawieniu z województwa kujawsko-pomorskiego jest na 16. miejscu aleksandrowski. Jest to oczywiście skutkiem wysokiej rangi Ciechocinka na mapie polskich uzdrowisk.
Walory bazy turystycznej
Wskaźnik bazy turystycznej został zbudowany na podstawie bazy noclegowej i pozostałej infrastruktury turystycznej.
- Baza noclegowa: miejsca noclegowe w hotelach i pozostałych turystycznych obiektach noclegowych.
- Pozostała infrastruktura turystyczna: sale konferencyjne, ścieżki rowerowe, wydatki na turystykę, kulturę i kulturę fizyczną oraz obiekty rekreacji turystycznej (koleje wąskotorowe, koleje linowe lub linowo-terenowe, baseny termalne i parki rozrywki) i obiekty sportowe (korty tenisowe, pływalnie kryte, boiska).
Wśród 38 powiatów lub miast na prawach powiatu z najwyższymi wskaźnikami 9 należy do woj. mazowieckiego, a 8 do woj. małopolskiego. W pierwszej 10 znajdują się 4 duże miasta: Warszawa, Kraków, Gdańsk i Wrocław.
1. Warszawa
2. Kraków
3. tatrzański, woj. małopolskie
4. Gdańsk
5. kołobrzeski, woj. zachodniopomorskie
6. warszawski
7. Wrocław
8. karkonoski, woj. dolnośląskie
9. pruszkowski, woj. mazowieckie
10. piaseczyński, woj. mazowieckie
Niestety żaden z powiatów województwa kujawsko-pomorskiego nie znalazł się w tej kategorii.
Czynniki destymulujące walory turystyczne
Pod uwagę wzięto zmienne mogące zniechęcać do odwiedzenia danego powiatu. Są to:
- zanieczyszczenie środowiska (zanieczyszczenia gazowe i pyłowe, ścieki nieoczyszczone,
odpady składowane), - przestępczość.
Wśród powiatów najsilniej dotkniętych czynnikami destymulującymi walory turystyczne są w pierwszej kolejności miasta z konurbacji śląskiej (na pierwszych 18 aż 17 pochodzi ze Śląska, 6. miejsce zajmuje powiat bełchatowski w woj. łódzkim). W tym zestawieniu znalazł się niestety powiat włocławski na miejscu 38.
Opracowanie "Walory turystyczne w powiatach i ich otoczeniu w 2023 roku przygotowane zostało przez zespół w składzie: dr Piotr Łysoń (kierujący), Izabela Jakubowska, Wacława Kraśniewska i Marek Więckowski.
Źródło danych GUS.
