Interesujący komentarz dla Regionalnego Obserwatorium Gospodarczego, działającego w ramach Kujawsko-Pomorskiego Funduszu Rozwoju przygotowała mgr Joanna Michalak, z Katedry Ekonomii, Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
- W sektorach ‘informacji i komunikacji’ oraz ‘zakwaterowanie i gastronomia’ wykazano pozytywną ocenę i oczekiwania. W pozostałych sektorach oceny i oczekiwania przedsiębiorców były negatywne.
- W sektorach ‘przetwórstwo przemysłowe’, ‘handel hurtowy’ oraz ‘handel detaliczny’ oceny są gorsze, niż w miesiącu poprzedzającym.
- Negatywne skutki wojny w Ukrainie różniły się między sektorami gospodarki, ale wzrost kosztów i spadek sprzedaży były wspólne dla wymienionych sektorów.
W sierpniu 2023 GUS opublikował raport na temat oceny i oczekiwań dotyczących stanu koniunktury gospodarczej dla obszaru województwa kujawsko-pomorskiego. Przedstawione w raporcie dane obrazują negatywne postrzeganie koniunktury gospodarczej przez przedsiębiorców.
W porównaniu do miesiąca poprzedzającego istotne pogorszenie percepcji stanu gospodarki nastąpiło wśród przedsiębiorców sektora przetwórstwo przemysłowe (spadek o 3,7), mniejsze dla sektora handel hurtowy (spadek o 0,9) oraz handel detaliczny (spadek o 1,4). Pozytywnie należy ocenić oczekiwania i oceny przedsiębiorców z sektora informacja i komunikacja oraz zakwaterowanie i gastronomia, chociaż w tym ostatnim tendencja ocen kształtuje się na podobnym poziomie jak w miesiącu poprzedzającym. Należy zwrócić uwagę, że wskaźnik ogólnego klimatu koniunktury gospodarczej w przetwórstwie przemysłowym jest najniższy z wszystkich przedstawionych (-16,6), nie mniej wartość oceny jest na tym samym poziomie co w analogicznym miesiącu ubiegłego roku. Ponadto, przedsiębiorcy największy spadek poziomu inwestycji przewidują w sektorach przetwórstwa przemysłowego (48,6%) oraz handlu detalicznego (39,8%).
Sektor budownictwa, którego ocena jest negatywna, poprawiła się w porównaniu do analogicznego miesiąca zeszłego roku. Wzrost ten jest efektem wielu czynników, którym podlegał sektor budownictwa na przestrzeni ostatnich miesięcy, co wpłynęło na jego dynamikę oraz formułowane oceny. Odpowiedzi przedsiębiorców o prognozy wzrostu inwestycji wskazują, że są one spodziewane (38,9%). Wzrost optymizmu jest skutkiem m. in. programów rządowych wystosowanych dla osób planujących kupno pierwszego mieszkania.
Wpływ na percepcję sytuacji w sektorach i kształtowanie ocen o stanie koniunktury miały czynniki nie tylko lokalne, ale głównie uwarunkowania ogólnokrajowe. Jednym z nich jest wojna na Ukrainie, jednak sytuacja w województwie jest stabilna. Oceny przedsiębiorców z pogłębionego kwestionariusza wykazały, że większość firm nie doświadczyło jej znaczących negatywnych konsekwencji. Jest pewien odsetek firm we wszystkich sektorach, które doświadczają poważnych lub zagrażających stabilności skutków wojny co wymaga monitorowania i potencjalnego wsparcia w rozwiązaniu wyzwań przed którymi stają te firmy. Niepewność wynikająca z działań wojny i skutki bezpośrednie dla firm zależą od wielu czynników, które powinny być rozpatrywane indywidualnie, tj. poziom produkcji za wschodnią granicą, liczba partnerów biznesowych w tym obszarze, co za tym idzie stopień dywersyfikacji rynków i rozproszenie ryzyka. Trudno jest również ocenić długookresowe skutki obecnej sytuacji politycznej.
Obserwowane przez przedsiębiorców w ostatnim miesiącu negatywne skutki wojny w Ukrainie we wszystkich sektorach to wzrost kosztów i spadek sprzedaży. Wzrost kosztów jest głównie widoczny w budownictwie (85,7%) i usługach (83,8%). Bezpośrednimi czynnikami są podwyżki cen surowców, transportu oraz energii. Spadek sprzedaży był odczuwalny szczególnie w sektorach przetwórstwa przemysłowego (38,4%) i handlu detalicznego (33,0%). Wynikać może to z faktu obniżonego popytu na produkty przemysłowe oraz sprzedaży detalicznej. Inflacja zmniejsza znacząco zdolności nabywcze konsumentów. Problemy z dostawami były powszechne, ale szczególnie widoczne w sektorze handlu hurtowego (29,2%), przetwórstwa przemysłowego (23,8%) i usług (12,4%). Duże zaburzenia organizacyjne były stosunkowo rzadkie we wszystkich sektorach.
Kolejnym istotnym aspektem działalności gospodarczej, poruszanym w raporcie jest kwestia zatrudnienia pracowników z Ukrainy. Największy odpływ pracowników z Ukrainy zaobserwowano w sektorze przetwórstwa przemysłowego (31,3%) i budownictwa (22,9%). Jednocześnie dopływy pracowników utrzymane są na podobnych poziomach co wskazuje na dynamikę w zatrudnieniu.
Podsumowując, negatywne skutki wojny w Ukrainie różniły się między sektorami gospodarki, ale wzrost kosztów i spadek sprzedaży były powszechne. Firmy muszą dostosowywać swoje strategie do tych wyzwań, aby przetrwać trudne warunki rynkowe.
Opracowano na podstawie:
Koniunktura gospodarcza województwa kujawsko-pomorskiego, opinie formułowane przez jednostki z siedzibą w województwie KUJAWSKO-POMORSKIM – GUS Bydgoszcz, sierpień 2023 r.
