Sołtys, który wybierany jest w tajnym głosowaniu na 4-letnią kadencję, sprawuje swoją funkcję społecznie. To znaczy, że nie otrzymuje za to wynagrodzenia. Pobiera jednak dietę. Sprawdziliśmy, ile to jest w naszym regionie.
Mamy 40 825 sołtysów, tyle bowiem jest sołectw w całej Polsce. Nie otrzymują oni, w odróżnieniu od wójtów czy prezydentów miast, stałego wynagrodzenia. Dostają natomiast dietę, której wysokość ustalają radni gminy, do której należy sołectwo. Ich dieta zależy od kilku czynników. Czy jest to opłacalne?
Wszystko w rękach gminnych radnych
Gminni radni ustalają wysokość diety i zwrotu kosztów podróży służbowych dla sołtysów. Teoretycznie mogą oni nawet uznać, że jest to funkcja społeczna i nie przyznać wcale diety. O takim fakcie jednak nie słyszeliśmy. Rozbieżności w określaniu wysokości diety dla sołtysów są bardzo duże. Będzie to widać na przykładzie gminy Chełmno. Ich wysokości są zależne od wielkości, liczby mieszkańców i zamożności danej gminy. W większości przypadków radni określają stałą kwotę, ale jak pokażemy, można ją uzależniać od wielu czynników. Tak na przykład stanowią uchwały gminne w Aleksandrowie Kujawskim czy Sośnie.
Sołeckie diety w województwie kujawsko-pomorskim
Patrząc na diety, jakie otrzymują gospodarze wsi, możemy śmiało stwierdzić, że nie robią tego dla pieniędzy. Opieramy się na danych z 2023 roku. Na dwadzieścia sprawdzonych przez nas gmin najczęściej są to kwoty 400-500 złotych. Choć bywa mniej jak na przykład w gminach Bądkowo, Czernikowo i Lubanie, gdzie dieta sołtysa to tylko 200-210 złotych. Na plus wyróżnia się gmina Chełmno, gdzie sołtysi otrzymują od 500 do 1350 złotych. Kryterium jest ilość mieszkańców sołectwa.
- gmina Baruchowo 300 zł
- gmina Bądkowo 200 zł
- gmina Chełmno 500-1350 zł
- gmina Chrostkowo 300 zł
- gmina Czernikowo 210 zł
- gmina Gostycyn 600 zł
- gmina Jeziora Wielkie 400 zł
- gmina Kowalewo Pomorskie 500 zł
- gmina Lniano 500 zł
- gmina Lubanie 210 zł
- gmina Lubiewo 350-550 zł
- gmina Łasin 480 zł
- gmina Osięciny 700 zł kwartalnie
- gmina Radomin 470 zł
- gmina Sicienko 500-700 zł
- gmina Stolno 450-550 zł
- gmina Tłuchowo 440 zł
- gmina Zbójno 500 zł
Rada gminy Aleksandrów Kujawski uzależniła miesięczne diety dla sołtysów od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dieta stanowi 20 procent tej kwoty, czyli obecnie 820 złotych. Jest to zdecydowanie więcej niż kujawsko-pomorska średnia.
Radni gminy Sośno ustalili, że wysokość diety kwartalnej stanowi sumę kilku kryteriów:
- 700 zł – za organizację i obsługę administracyjną spraw sołeckich;
- 1 zł – od każdego stałego mieszkańca sołectwa;
- 1 zł – za każdy kilometr odległości, licząc od miejsca zamieszkania sołtysa do siedziby urzędu gminy;
- 70 zł – za opiekę nad placem zabaw i terenem sportowo-rekreacyjnym w sołectwie;
- 75 zł – za opiekę nad salą wiejską;
- 20 zł – za każdy kilometr dróg gminnych prowadzących do siedlisk ludzkich w sołectwie, liczony zgodnie z planem zimowego utrzymania dróg gminnych.
Czym zajmuje się sołtys?
Wybierany na 4-letnią kadencję sołtys jest przedstawicielem mieszkańców na poziomie lokalnym. Reprezentuje ich przed organami władzy lokalnej. Jest odpowiedzialny za organizowanie spotkań i konsultacji w sprawach istotnych dla wsi. Współpracuje z radą gminy i radą sołecką w sprawach dotyczących inwestycji czy rozwoju. Sołtys ma obowiązek zwoływania zebrań wiejskich i posiedzeń rady sołeckiej, która jest organem wykonawczym w sołectwie. Musi być także organizatorem życia kulturalnego dla mieszkańców swej wsi.
Do jego obowiązków należy pobór należności za lokalne podatki rolne, leśne i od nieruchomości, które przekazuje na konto budżetu gminy. Otrzymuje za to prowizję, której maksymalną wysokość określa uchwała rady gminy. Najczęściej jest to od 2 do 6 procent.
