Dekada to niby niewiele, ale pewne procesy zobaczyć już można. Główny Urząd Statystyczny przeprowadził ciekawe badanie „budżetu czasu” Polaków w 2023 roku – dotyczące tego, jak i na co wykorzystujemy każdą minutę przeciętnej doby: ile śpimy, ile dojeżdżamy do pracy i ile pracujemy. Najciekawiej wypada porównanie z wynikami identycznego badania z 2013 roku.
I jeden wniosek nasuwa się tu już na pierwszy rzut oka – wyraźnie widać, jak zmniejszają się różnice, pomiędzy czasem poświęcanym przez kobiety i mężczyzn na pracę zawodową i obowiązki domowe. Kobiety dłużej pracują zawodowo, a mężczyźni więcej czasu poświęcają pracom domowym.
Co w badaniu GUS brano pod uwagę? Przy podziale doby wyróżnia się 10 głównych grup czynności: czynności związane z zaspokajaniem potrzeb fizjologicznych (sen, jedzenie, higiena osobista, ale też np. wizyty u lekarza czy kosmetyczki), praca zawodowa, nauka, prace domowe i opieka nad członkami gospodarstwa domowego, wolontariat, pomoc innym i praktyki religijne, dojazdy i dojścia oraz generalnie odpoczynek. W tej ostatniej kategorii mamy podgrupy: korzystanie ze środków masowego przekazu, życie towarzyskie, uczestnictwo w rozrywce i kulturze, zamiłowania osobiste oraz korzystanie z komputera i Internetu, sport i rekreację.
Ze szczegółowa metodologią badania można się zapoznać TUTAJ
Potrzeby fizjologiczne i praca
Jak więc spędzaliśmy życie?
- W 2023 roku prawie połowę doby (47,4 proc.) Polacy w wieku 15 lat lub więcej przeznaczali na zaspokojenie potrzeb fizjologicznych, a 29,9 proc. doby zajmowało im wykonywanie różnego typu obowiązków (w tym także podejmowanych dobrowolnie). Na odpoczynek poświęcali 18,1 proc. doby, a 4,6 proc. zajmowało im przemieszczanie się – czytamy w raporcie GUS „Dobowy budżet czasu ludności w 2023 roku”
Dodajmy, że przeciętny czas trwania pracy zawodowej to 12,8 proc. doby, a prac domowych – łącznie z opieką nad dziećmi i innymi członkami gospodarstwa domowego – 15,0 proc. doby.
Źródło: Raport GUS „Dobowy budżet czasu ludności w 2023 r.”
Kobiety i mężczyźni
Ciekawie wypada porównanie dobowego „budżetu czasu” kobiet i mężczyzn (w wieku 15 lat lub więcej). Okazuje się, że panie nieco więcej czasu poświęcają na czynności fizjologiczne (kobiety 48,7 proc., mężczyźni - 46,4 proc. doby) oraz na takie obowiązki jak praca zawodowa, praca domowa, nauka itd. Za to kobiety mniej czasu niż mężczyźni przeznaczają na odpoczynek (kobiety – 16,1 proc., mężczyźni – 19,4 proc. doby).
Nasz "budżet czasu" zmienia się też oczywiście w zależności od wieku. Najmniej czasu na odpoczynek poświęca na przykład grupa wiekowa 35 – 44 lat, czemu nie ma się co dziwić – są to w końcu osoby w ważnym momencie kariery zawodowej, a do tego intensywnie zajmujące się na przykład opieką nad dziećmi.
Źródło: Raport GUS „Dobowy budżet czasu ludności w 2023 r.”
Ile przeciętnie śpimy?
Bardzo ciekawie wypadają badania dotyczące konkretnych czynności. Ile śpią przeciętnie Polacy? Okazuje się, że całkiem długo – 8 godzin i 33 minuty. Jedzenie i picie zajmuje nam 1 godzinę 41 minut dziennie. A jak jest z dojściami i dojazdami? Dotyczą nieco ponad 80 proc. badanych i zajmują nam przeciętnie 1 godzinę i 22 minuty.
Jak się zmieniliśmy?
Jak czytamy w raporcie GUS, w porównaniu z poprzednim badaniem „budżetu czasu”, przeprowadzonym w 2013 roku, można zauważyć wydłużenie się przeciętnego czasu trwania czynności związanych z:
pracami domowymi i opieką nad członkami gospodarstwa domowego (o 14 min.),
pracą zawodową (o 11 min.),
zaspokojeniem potrzeb fizjologicznych (o 9 min.)
Za to skrócił się średni czas przeznaczany na:
naukę (o 12 min.),
korzystanie ze środków masowego przekazu (o 11 min.),
życie towarzyskie, korzystanie z rozrywki i kultury (o 7 min.).
Warto zauważyć, że występują różne tendencje u kobiet i mężczyzn. Kobiety więcej pracują zawodowo, natomiast mężczyźni dłużej zajmują się pracami domowymi i opieką nad członkami gospodarstwa domowego, co sprawia, że relacje w polskich małżeństwach i związkach partnerskich są coraz bardziej… partnerskie.
