Choroba może dotknąć każdego pracownika, dlatego ważne jest, aby znać zasady korzystania ze zwolnienia lekarskiego oraz zasiłku chorobowego. Obecnie w Polsce na popularnym L4 pracownik otrzymuje tylko 80 proc. wynagrodzenia. To się jednak może wkrótce zmienić, ponieważ zgodnie z zapowiedziami rządzących jeszcze z kampanii wyborczej - od pierwszego dnia zwolnienia to ZUS miałby wypłacać chorobowe, a nie jak obecnie - pracodawcy. Inny pomysł jest taki, aby pracownicy otrzymywali na chorobowym 100 proc. pensji.
Chorobowe w Polsce. Jakie zasady?
Zasiłek chorobowy przysługuje pracownikowi, który jest ubezpieczony w ZUS i jest niezdolny do pracy z powodu choroby. Aby skorzystać z zasiłku, konieczne jest uzyskanie zwolnienia lekarskiego od lekarza. Zwolnienie lekarskie jest dokumentem potwierdzającym, że pracownik nie jest w stanie wykonywać swoich obowiązków zawodowych z powodu stanu zdrowia. Zasiłek chorobowy można otrzymać, gdy spełnione są następujące warunki:
- okres wyczekiwania: pracownik musi być ubezpieczony przez co najmniej 30 dni (w przypadku umowy o pracę) lub 90 dni (w przypadku umowy zlecenia) przed wystąpieniem niezdolności do pracy. Wyjątki od tej zasady dotyczą np. wypadków przy pracy lub chorób zawodowych.
- ciągłość ubezpieczenia: pracownik musi być objęty ubezpieczeniem chorobowym na dzień wystąpienia niezdolności do pracy. Jeżeli ubezpieczenie zostanie przerwane, okres wyczekiwania zaczyna się od nowa.
wystawienie zwolnienia lekarskiego: zwolnienie lekarskie musi być wystawione przez lekarza i dostarczone pracodawcy oraz do ZUS. Od 1 grudnia 2018 roku zwolnienia są wystawiane w formie elektronicznej (e-ZLA).
Jak otrzymać zasiłek chorobowy?
Procedura otrzymania zasiłku chorobowego jest stosunkowo prosta, jednak wymaga przestrzegania kilku istotnych kroków. Ważne jest, aby pracownik i pracodawca byli świadomi swoich obowiązków, aby proces przebiegał sprawnie i bez zakłóceń.
- Zgłoszenie niezdolności do pracy:
- Pracownik musi niezwłocznie poinformować pracodawcę o swojej niezdolności do pracy. Informację tę można przekazać telefonicznie, mailowo lub osobiście.
- Zwolnienie lekarskie (e-ZLA) automatycznie trafia do ZUS oraz pracodawcy (jeśli pracodawca ma profil na PUE ZUS).
- Weryfikacja zwolnienia przez pracodawcę:
- Pracodawca ma prawo weryfikować zasadność zwolnienia lekarskiego. Może również zwrócić się do ZUS o kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia przez pracownika.
- Wypłata zasiłku:
- Przez pierwsze 33 dni niezdolności do pracy (lub 14 dni w przypadku pracowników powyżej 50 roku życia) zasiłek chorobowy wypłaca pracodawca.
- Od 34 dnia (lub 15 dnia) niezdolności do pracy zasiłek wypłaca ZUS. Zasiłek chorobowy wynosi 80% wynagrodzenia podstawowego, chyba że zwolnienie lekarskie jest związane z wypadkiem przy pracy, wtedy wynosi 100 proc.
Zarówno pracodawca, jak i pracownik mają określone obowiązki, których muszą przestrzegać w związku z uzyskaniem i wypłatą zasiłku chorobowego. Niezastosowanie się do tych zasad może skutkować problemami z wypłatą zasiłku oraz konsekwencjami prawnymi.
Obowiązki pracownika:
- niezwłoczne poinformowanie pracodawcy o niezdolności do pracy.
- przestrzeganie zaleceń lekarza i unikanie działań, które mogłyby przedłużyć okres niezdolności do pracy.
- dostarczenie zwolnienia lekarskiego w terminie do 7 dni od daty jego wystawienia (choć obecnie zwolnienia e-ZLA są automatycznie przesyłane do ZUS i pracodawcy).
Obowiązki pracodawcy:
- weryfikacja zasadności zwolnienia lekarskiego.
- przekazywanie informacji do ZUS dotyczących nieobecności pracownika z powodu choroby.
terminowa wypłata zasiłku chorobowego pracownikom oraz dopełnienie formalności związanych z dokumentacją w ZUS.
Zmiany w chorobowym już w 2025 roku?
Jak wspomnieliśmy na początku artykułu, rządzący w trakcie kampanii wyborczej ogłosili nowe zapisy ustawy, jakie chcieliby wprowadzić w zasiłku chorobowym. ZUS po zmianach miałby wypłacać chorobowe pracownikom już od pierwszego dnia zwolnienia lekarskiego. Obecnie to pracodawcy przez 33 dni finansują chorobowe pracowników lub 14 dni w przypadku osób 60 plus, a dopiero od 34 dnia zasiłek płaci ZUS. Drugą rewolucją miałaby być wypłata 100 proc. pensji pracownikowi od pierwszego dnia zwolnienia chorobowego. Eksperci jednak ostrzegają:
- To niejako postawienie znaku równości między chorobowym a urlopem. W zakładach pracy może dojść do kuriozalnej sytuacji, w której pracownicy będą prowadzić zapisy na „L4”. Szacuję, że pula 27 000 000 000 zł przeznaczona na zasiłki chorobowe w całym 2022 roku, wzrosłaby o 20% do 32 400 000 000 - 5 dodatkowych miliardów złotych na chorobowe. Znacznie lepiej przeznaczyć te pieniądze na służbę zdrowia - nowoczesny sprzęt medyczny ratujący życie, podwyżki dla pielęgniarek i lekarzy. Celem nie jest przebywanie na zwolnieniu, a jak najszybszy powrót do zdrowia – mówi dla portalu rynekzdrowia.pl Mikołaj Zając, prezes polskiej firmy doradczej Conperio zajmującej się kompleksowo problematyką absencji chorobowych.
