Większością 231 głosów, przy 184 głosów wstrzymujących się Sejm przyjął projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Według Ministerstwa Finansów, w pierwszym roku funkcjonowania jej zapisów, polskie samorządy zyskać mają na zmianach zwiększenie dochodów o łącznie 25 mld zł. 

O przygotowanej przez resort ministra Andrzeja Domańskiego reformie systemu finansowania samorządów pisaliśmy szeroko w portalu kujawy-pomorze info. Podstawowym źródłem finasowania jednostek samorządu terytorialnego (JST) nadal będzie udział w podatkach płaconych przez osoby prywatne (PIT) i firmy (CIT) z terenu należącego do JST poszczególnych szczebli.  

Zmienia się za to, i to fundamentalnie, sposób obliczania tego udziału. Dotąd bazą był podatek należny – wpłacany fiskusowi, czyli podlegający rozmaitym ulgom i rozliczeniom. Po zmianie udziały będą naliczane od sumy dochodów podatników. Samorządy zyskają też udział w podatku PIT pobieranym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. 

Zmiana nie tylko zwiększyć ma dochody samorządów, ale też -  co równie ważne - zapewnić ich stabilność. Dotąd wszystkie zmiany podatkowe – np. stawek, ulg czy zwolnień, automatycznie przekładały się na wysokość samorządowych dochodów, co utrudniało gospodarowanie  samorządowymi finansami.      

Sejm zajmował się III czytaniem projektu ustawy we wtorek 1 października. Rządowe przedłożenie poparło 231 posłów koalicji rządzącej. Opozycja z PiS, Konfederacji i koła Kukiz'15  wstrzymała się od głosu - za wyjątkiem jednego posła PiS, który jako jedyny zagłosował przeciw. Następnego dnia projekt ustawy przesłany został do Senatu i Prezydenta.            
 

Udziały w podatku PIT mają być następujące:

• 7 proc. dla gmin
• 8,6 proc. dla miast na prawach powiatu (w naszym regionie to Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń i Włocławek)
• 2 proc. dla powiatów
•  0,35 proc. dla województw
   

Udział w CIT:

• 1,6 proc. dla gmin
• 2,2 proc. dla miasta na prawach powiatu (w naszym regionie to Bydgoszcz, Grudziądz, Toruń i Włocławek)
• 1,7 proc. dla powiatów
• 2,3 proc. dla województw.

Nowe przepisy wprowadzają także pojęcie "potrzeby finansowej JST" – w miejsce dotychczasowych części subwencji ogólnej. Sposób obliczania tych potrzeb także określony został w ustawie. Potrzeb jest pięć: wyrównawcza, oświatowa, rozwojowa, ekologiczna i uzupełniająca. Jeśli przypadające dla danego samorządu wpływy z podatków okażą się niższe niż wyliczony algorytmem koszt potrzeb finansowych – samorząd dostanie subwencję ogólną z budżetu państwa.       

Warto dodać, że jak informuje resort finansów, w roku 2025 gminy uzdrowiskowe otrzymają dodatkowo 30 mln z rezerwy subwencyjnej.

Według obliczeń MF dołączonych do projektu ustawy, dochody największych samorządów Kujawi i Pomorza wzrosnąć mają w przyszłym roku o: 

• Województwo: 154,14 mln zł
• Bydgoszcz: 119,20 mln zł
• Grudziądz: 76,39 mln zł
• Toruń: 79,21 mln zł
• Włocławek: 73,92 mln zł         

Poszczególne kwoty to różnica między wysokością podatkowych dochodów należnych samorządom - obliczonych według nowych zasad, a wysokością dochodów - liczonych według zasad dotychczasowych.