Od pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zacząć się ma jutrzejsze (piątek, 13 września) posiedzenie Sejmu. Przygotowane przez Ministerstwo Finansów rozwiązania wprowadzić mają gruntowną reformę zasad finansowania polskich samorządów. 

Według zapewnień ministra Andrzej Domańskiego, każda z ponad 3 tys. polskich jednostek samorządu terytorialnego  (JST) zyskać ma na zmianach. Sprawdziliśmy w projekcie ustawy,  o ile  zwiększyć się mają  dochody  kujawsko-pomorskich samorządów.

- To największa i najważniejsza reforma dochodów jednostek samorządu terytorialnego od ponad 20 lat. Od początku roku pracowaliśmy nad tą reformą, spotykaliśmy się ze stroną samorządową i udało nam się wypracować najlepsze i najbardziej racjonalne rozwiązania zaakceptowane przez obie strony – mówi  minister finansów, Andrzej Domański (cytat na MF).
 

Przypomnijmy najważniejsze zmiany. 
 

Głównym dochodem samorządów był dotąd udział w podatkach PIT oraz  CIT  i to  się nie zmienia, inna jednak będzie baza do naliczana. Dotąd przypadający JST udział naliczano od należnego podatku opłacanego przez mieszkańców danej JST i działające na jej terytorium firmy. Sprawiało to, że jakiekolwiek zmiany podatkowe: np. zmiany stawek, ulgi, odroczenia – wpływające na wysokość należnego podatku  -  automatycznie przekładały się na wysokość należnej samorządom części i sprawiały, że cały system był niestabilny. Najmocniej samorządy dostały w kość w poprzedniej kadencji w wyniku chaotycznych zmian wprowadzanych „Polskim ładem”.  Według nowych  zasad podstawą  naliczania będą dochody podatników PIT i CIT, co ma stabilizować wpływy i ułatwić samorządowcom planowanie inwestycji. 

Do bazy naliczania włączone zostaną także dochody z podatku zryczałtowanego  od przychodów ewidencjonowanych

• Wprowadzony zostanie systemu naliczania tzw. potrzeb finansowych samorządów (np. wyrównawczych, oświatowych, rozwojowych, ekologicznych) zamiast obecnych części subwencji ogólnej, co ma sprawić, że podział subwencji ogólnej  ma być prostszy, bardzie przejrzysty i odporny na manipulacje. Ta część  zmian budziła  zresztą największe uwagi ze strony samorządów, bo część oświatowa subwencji to potężna część wydatków JST.  
• Zniknie tzw. janosikowe – dodatkowe opłaty wnoszone przez najbogatsze samorządy na rzecz  tych, o najmniejszych dochodach. 
• Miasta na prawach powiatu staną się oddzielną kategorią JST.

Częścią projektu ustawy są tabele z wyliczeniami zmian w wysokościach dochodów po wprowadzeniu reformy. Sprawdziliśmy, jak to wygląda w wypadku  naszych samorządów. 
Zacznijmy od miast na prawach powiatu. 
 

• Bydgoszcz: dochód ogółem w roku 2025 według dotychczasowych zasad: 1,709 mld zł/ według nowych zasad: 1,829 mld zł/dochody większe o: 119,2 mln zł.  
   
• Grudziądz: 518,8 mln zł/595,2 mln zł/76,3 mln zł
   
• Toruń: 1,05 mld zł/1,13 mld zł/79,2 mln zł
   
• Włocławek: 527,9 mln zł/601,92/73,9 mln zł
   

Gminy (wybór)

• Aleksandrów Kujawski (miasto): 40,3 mln zł/46,3 mln zł/5,9 mln zł
• Brodnica (miasto): 105 mln zł/117,99 mln zł/12,9 mln zł
• Kruszwica 56,3 mln zł/61,6 mln zł/5,2 mln zł
• Szubin: 92,7 mln zł/ 99,1 mln zł/6,4 mln zł
• Białe Błota: 127,2 mln zł/136.3 mln/9,04 mln
• Cekcyn: 28,7 mln zł/31,4 mln zł/2,6 mln zł
• Chełmża: 39 mln zł/43,2 mln zł/4,2 mln zł
•  Żnin: 75,7 mln zł/81,4 mln zł/5,6 mln 
   
• Powiaty:
  Aleksandrowski: 67,6 mln zł/76,5 mln zł /8,8 mln zł
• Brodnicki:103,3 mln zł /112,1 mln zł /8,8 mln zł
• Bydgoski:100,8 mln zł /117 mln zł /16,1 mln zł
• Chełmiński:76,2 mln zł /83,8 mln zł /7,6 mln zł
• Golubsko-Dobrzyński: 60,3  mln zł /67,2 mln zł /6,9 mln zł
•  Grudziądzki: 39 mln zł /46,7 mln zł /7,6 mln zł
• Inowrocławski: 215,1 mln zł /236,1 mln zł /20,9 mln zł
• Lipnowski: 87,6 mln zł /97,4 mln zł /9,7  mln zł
• Mogileński: 89,7 mln zł /96 mln zł /6,3 mln zł
• Nakielski:114,4 mln zł /125,1 mln zł /10,6 mln zł
• Radziejowski:73 mln zł /80.8 mln zł /7,8 mln zł
• Rypiński:68,3 mln zł /74,4 mln zł/ 6,1 mln zł
• Sępoleński: 55,4/60,6 mln zł /5,1 mln zł
• Świecki:119,8 mln zł /128,1 mln zł /8,3 mln zł
• Toruński:105,6 mln zł /117,7 mln zł /12 mln zł
• Tucholski:73,2 mln zł /78 mln zł /4,7 mln zł
• Wąbrzeski: 43,9mln zł/48,4 mln zł/4,4 mln zł
• Włocławski: 88,8 mln zł/101,2 mln zł/12,48 mln zł
• Żniński: 89,4 mln zł/96,2 mln zł/6,8 mln zł
   

Ile zyska region?
Kujawsko-Pomorskie:  1,24 mld zł/1,39 mld zł/154,14 mln