Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu małego dziecka „Aktywny rodzic”. Jest to rozbudowana wersja tzw. babciowego przygotowana przez Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. Pakiet składa się z trzech różnych świadczeń.

Ministerialny program ma wspomóc osoby z dziećmi do 3 roku życia. Jednocześnie ma zachęcać rodziców do powrotu na rynek pracy, dlatego większe dofinansowanie dostawać mają mamy czynne zawodowo, a nie pozostające w domu.

- "Aktywny Rodzic" to rozwiązanie kompleksowe - czytamy na stronie Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej. - Jeśli mama lub tata wrócą do pracy i zechcą skorzystać z opieki żłobkowej – otrzymają na to środki. Jeśli zdecydują się skorzystać z opieki niani lub członka rodziny – również dostaną na to środki. Spokojni o dziecko i własne plany będą mogli wrócić do pracy, rozwijać się, budować własną przyszłość w poczuciu bezpieczeństwa. Jeśli rodzic podejmie decyzję o pozostaniu w domu z maluchem, także otrzyma wsparcie, tak ważne w budżecie domowym w momencie, gdy pojawiają się w nim potrzeby dziecka.

Program "Aktywny Rodzic" zakłada trzy rodzaje dofinansowania do opieki nad dziećmi do lat 3:

• aktywni rodzice w pracy: 1500 zł,
• aktywnie w żłobku: do 1500 zł,
• aktywnie w domu: 500 zł już od pierwszego dziecka (nie od drugiego jak do tej pory w ramach Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego).

Aktywni rodzice w pracy

To świadczenie, tzw. babciowe, wyniesie 1500 zł miesięcznie od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia dziecka. Większe wsparcie otrzymają rodzice i opiekunowie dzieci z niepełnosprawnościami - 1900 zł miesięcznie. Wsparcie będzie przysługiwało także na dziecko umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej.

Rodzice będą mogli m.in. sfinansować opiekę sprawowaną przez babcię czy nianię. Jeśli zawarta zostanie z nimi umowy uaktywniającej, to będą dodatkowo finansowane przez państwo składki od tej umowy. Nie generuje to dodatkowych kosztów po stronie rodzica. W przypadku osób będących na emeryturze umożliwi to także o ubieganie się o przeliczenie podstawy składek i otrzymanie wyższej emerytury.

W przypadku opieki naprzemiennej rodziców nad dzieckiem orzeczonej przez sąd "babciowe" zostanie ustalone po połowie dla każdego z rodziców.

Ministerstwo ubezpiecza się przed sytuacją, gdy rodzice marnotrawią wypłacane im pieniądze. Wtedy świadczenie będzie im przekazywane przez kierownika ośrodka pomocy społecznej albo dyrektora centrum usług społecznych w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

Aktywnie w żłobku

Drugie świadczenie przeznaczone będzie dla rodziców dzieci, które korzystają ze żłobka, klubu dziecięcego lub dziennego opiekuna. Podobnie jak "babciowe" będzie to do 1500 zł miesięcznie na dziecko lub do 1900 zł miesięcznie na dziecko z niepełnosprawnością. Może to być jednak niższa kwota, gdyż nie może wynosić więcej niż wysokość opłaty, jaką rodzice ponoszą za pobyt dziecka np. w żłobku. Dofinansowany ma być jedynie pobyt malucha w placówce. Nie wlicza się opłaty za wyżywienie.

Rodzice nie dostaną pieniędzy "do ręki". Będą trafiały na rachunek bankowy danego podmiotu lub konto bankowe dziennego opiekuna prowadzącego działalność na własny rachunek.

To świadczenie ma zastąpić obecne dofinansowanie opłaty za pobyt dziecka w instytucjach opieki w wieku do lat 3, które wynosi 400 zł.

Aktywnie w domu

Świadczenie będzie przeznaczone dla rodziców, którzy nie będą mogli uzyskać prawa do świadczenia "Aktywni rodzice w pracy" lub ich dziecko nie będzie uczęszczało do instytucji opieki. Świadczenie to będzie przysługiwało tak, jak obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy. Teraz jednak będzie można dostać środki na każde dziecko w wieku od 12. do ukończenia 35. miesiąca życia. Do tej pory pierwsze opiekunowie otrzymywali pieniądze dopiero na drugie dziecko. Świadczenie wyniesie 500 zł miesięcznie na 24 miesiące.

Jeśli dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej lub gdy rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej, to środki nie będą przysługiwały.

Wejdzie w życie programu

Projekt "Aktywny Rodzic" trafi teraz do prac legislacyjnych w parlamencie. Z nowych rozwiązań rodzice będą mogli skorzystać od 1 października 2024 r. Świadczenie wypłaci Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Roczny koszt programu to 8,9 mld zł.