Otrzymałeś spadek po najbliższej rodzinie lub darowiznę? W jakich sytuacjach nie trzeba przejmować się opłacaniem podatku od zapisu majątkowego? Jakie są limity? Oto garść przydatnych informacji. 

Przypomnijmy, że wysokość podatku od spadków i darowizn zależy od przynależności do określonej grupy. Dotychczas kwoty wolne od podatku były dużo niższe. Najmniejsza kwota dotyczyła pierwszej, do której zaliczamy członków najbliższej rodziny - 10 434 zł. Druga grupa to zstępni rodzeństwa (np. dzieci brata) - 7878 zł. Z kolei dla nabywców, którzy są osobami niespokrewnionymi (trzecia grupa), limit wynosił do czerwca ubiegłego roku - 5733 zł. Jednak zmiany jakie zaszły w 2023 r. zwiększyły nawet 4-krotnie powyższe kwoty. I tak: w pierwszej grupie suma wzrosła do 36 120 zł, w drugiej - 27 090 zł, a trzeciej - 5733 zł. 

Przepisy przewidują również zwolnienie dodatkowe dla najbliższej rodziny (tzw. grupa zerowa, pokrywająca się częściowo z pierwszą). Zgodnie z art. 4a ustawy bez podatku są darowizny i spadki dla małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki), wstępnych (rodzice, dziadkowie), pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy. Jeśli wartość nabytego od 1 lipca majątku nie przekroczy 36 120 zł (teraz 10 434 zł), nie trzeba będzie nic zgłaszać skarbówce. Powyżej limitu składamy w urzędzie formularz SD-Z2 (chyba że nabycie następuje w formie aktu notarialnego). 

Kiedy nie trzeba zgłaszać darowizny?

Każdy, kto:

•    dostał majątek na podstawie umowy darowizny albo nieodpłatnego zniesienia współwłasności, którą zawarł u notariusza, lub
   

•    dostał majątek, którego wartość nie przekracza 36 120 zł. Liczy się majątek otrzymany w ciągu 5 lat od jednej osoby łącznie (i z darowizny, i ze spadku).

  
   

Podatku nie zapłacimy od darowizny, która nie przekracza opisanych wyżej progów, a osoba, która nam ją dała wlicza się do danej grupy. Te opierają się na stopniach pokrewieństwa.

• Grupa I: małżonka/ek, zstępni (dzieci, wnuki), wstępni (rodzice, dziadkowie), pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie.
   
• Grupa II: zstępni rodzeństwa (np. dzieci siostry), rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
   
• Grupa III: inne osoby (obcy, niespokrewnieni).

Formularz SD-Z2. Gdzie złożyć?

Druk SD-Z2, czyli "Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych" można uzyskać na stronie podatki.gov.pl albo w Urzędzie Skarbowym. Wypełniony należy następnie złożyć do właściwej skarbówki, której lokalizacja zależy od formy darowizny, np. w przypadku nieruchomości będzie to US właściwy dla jej adresu, w przypadku prawa do wkładu oszczędnościowego będzie to US właściwy dla ostatniego miejsca pobytu darczyńcy. Więcej informacji na ten temat znajdziemy na stronach rządowych. Inną drogą złożenia wniosku jest także rozwiązanie w usłudze e-Deklaracje.