W czasach PRL każdy o nim marzył, a dziś wystarczy złożyć wniosek do odpowiedniego urzędu w Polsce, aby otrzymać paszport. Niestety to tylko teoria, bo kiedy przejdziemy do praktyki to okaże się, że z terminami złożenia wniosku o ten dokument jest już marnie.

Polski paszport według badania przeprowadzonego przez Passport Index na początku 2024 r. zajął miejsce w ścisłej czołówce. Znalazł się na czwartej lokacie, którą współdzielił z paszportami m.in. z Danii, Belgii, Portugalii i Irlandii. Najwyższe miejsce na podium zajął z kolei dokument ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Druga pozycja to ex aequo paszporty z: Niemiec, Hiszpanii, Francji, Włoch i Niderlandów, a czołówkę zamykają paszporty z: Finlandii, Szwecji, Luksemburga, Austrii i Szwajcarii. To nie jedyny paszportowy indeks, w którym polski dokument notowany jest bardzo wysoko. Podobna sytuacja miała miejsce przy okazji publikacji raportu z listopada ub.r. Wówczas to firma Henley&Partners przyznała Polsce 7. miejsce, razem z Kanadą, Czechami, Grecją i USA. Tu najmocniejszy był paszport singapurski, za nim japoński, a na trzecim miejscu znalazły się dokumenty z: Finlandii, Francji, Niemiec, Włoch, Korei Południowej, Hiszpanii i Szwecji.

Jak szybko wyrobić paszport?

Paszport, w obecnych czasach, służy nam głównie do wyjazdów poza strefę Schengen. Nadal jednak chętnie korzystamy z możliwości jego wyrobienia. Dokument może otrzymać każdy obywatel polski przebywający aktualnie w kraju lub za granicą. Od pewnego czasu w Polsce obowiązuje paszport biometryczny. W mikroprocesorze, który zawiera w sobie, przechowywane są nie tylko dane osobowe, lecz także odciski palców. Dokument jest ważny 10 lat od daty jego wydania. 

Istnieją jednak pewne sytuacje, w których potrzebujemy paszportu tu i teraz. W takim przypadku możemy wyrobić paszport tymczasowy. Musi być to jednak związane z pewnego rodzaju ważną sytuacją np. pogrzebem kogoś z rodziny lub ślubem. Taki dokument jest ważny maksymalnie 365 dni i nie zawiera danych biometrycznych. 

Gdzie złożyć wniosek?

Wniosek o dokument trzeba składać nadal w formie papierowej. Na stronie urzędów wojewódzkich można znaleźć punkt paszportowy położony najbliżej miejsca zamieszkania. W przypadku przebywania za granicą wniosek o paszport należy złożyć w polskim konsulacie. 

Wszelkie wzory wniosków można pobrać online na stronie www.gov.pl lub bezpośrednio w punkcie paszportowym. Jakich dokumentów potrzebujemy? To przede wszystkim aktualna fotografia wykonana nie później niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku; dowód opłaty za paszport; dokumenty potwierdzające przysługujące zniżki lub zwolnienia z opłaty za paszport. Poza tym przy składaniu wniosku należy mieć ze sobą ważny paszport lub dowód osobisty, a jeśli wziąłeś ślub za granicą i zmieniłeś nazwisko, musisz mieć ze sobą skrócony lub zupełny polski odpis aktu małżeństwa. Natomiast jeżeli składamy paszport dla dziecka to wówczas należy przedstawić zgody obu rodziców, jeśli mają pełne prawo rodzicielskie. 

Kiedy paszport jest najtańszy?

Im jesteśmy starsi tym cena za wyrobienie paszportu wzrasta. Standardowy koszt dokumentu biometrycznego dla dorosłych to 140 zł. Paszport tymczasowy kosztuje - 30 zł. Dokument dla dziecka do 12. roku życia to cena 30 zł, a od 12. do 18. roku życia - 70 zł. Oto inne zniżki:

• opłata za paszport wynosi 50 proc. regularnej ceny dla studentów do 26. roku życia, emerytów, rencistów czy osób niepełnosprawnych, 
   
• z powyższej zniżki mogą skorzystać kombatanci, osoby represjonowane przed 1990 rokiem czy pracownicy służb ratowniczych i żołnierze.  
   
• zniżka 75 proc. obejmuje studentów do 25. roku życia pochodzących z rodzin wielodzietnych,
   
• żołnierze, osoby na stałe przebywające w domu opieki czy z ukończonym 70. rokiem życia mogą być zupełnie zwolnione z opłaty za paszport.  

W przypadku dzieci również istnieją zniżki i zwolnienia z opłaty. Dotyczą one m.in. dzieci pochodzących z rodziny wielodzietnej czy domów opieki. Z pełną listą przysługujących zniżek na opłatę za paszport można zapoznać się na stronie www.gov.pl.

Odległe terminy

Wyrobienie standardowego paszportu trwa około miesiąca, choć zdarza się często, że dokument otrzymamy szybciej np. po dwóch tygodniach oczekiwania. Jednak samo zarezerwowanie terminu w celu złożenia wniosku o paszport może być już dość frustrujące. Obecnie w Urzędzie Wojewódzkim w Bydgoszczy, w tamtejszym oddziale spraw obywatelskich i paszportów, najbliższy termin to 5 marca. W kalendarzu nie ma co szukać kolejnych - po prostu ich brak. Nie lepiej zresztą jest w toruńskiej delegaturze. Tu nie ma żadnych, marcowych terminów. Warto jednak często przeglądać stronę bezkolejki.eu , ponieważ może w końcu natrafimy na szansę wyrobienia dokumentu.