Michał Sztybel, dotychczasowy wiceprezydent Bydgoszczy został ósmym w historii województwa wojewodą kujawsko-pomorskim. Na stanowisko powołał go premier Donald Tusk. To dobra okazja, by przypomnieć, czym wojewoda się zajmuje, jakie są jego obowiązki, zadania. I jakie ma uprawnienia.

Pierwszym w historii wojewodą kujawsko-pomorskim był Józef Rogacki. Po nim funkcję tą pełnili kolejno: Romuald Kosieniak, Józef Ramlau, po nim obowiązki wojewody pełniła Marzena Drab, następnie Zbigniew Hoffmann, Rafał Bruski, Ewa Mes i ostatnio Mikołaj Bogdanowicz. Generalnie,  wojewodowie zmieniali się z wraz z zmianą układu politycznego rządzącego krajem. Stąd też ostatnia zmiana. W ostatnią środę (20 grudnia) przed południem wojewoda Bogdanowicz, sprawujący swój urząd w czasach rządów PiS uczestniczył jeszcze jako przedstawiciel strony rządowej w posiedzeniu Wojewódzkiej Rady Dialogu Społecznego, a już po południu, trzeba przyznać bardzo elegancko, żegnał się i dziękował za współpracę podczas spotkania opłatkowego w toruńskim Dworze Artusa, organizownego przez marszałka województwa.    

I tak musi być, bo wojewoda to przede wszystkim przedstawiciel rządu w województwie. Takie  jest jego najważniejsze zadanie wpisane w artykuł 152 Konstytucji RP. Zmieniają się rządy - zmieniają się więc wojewodowie. Reprezentuje w regionie rząd, czyli co? Tych zadań – oczywiście poza tymi czysto reprezentacyjnymi - jest całkiem sporo. Spróbujmy je wyliczyć. Co więc robi wojewoda? 
 

Wojewoda sprawuje  zwierzchnictwo… 
 

Zgodnie z ustawą z 23 stycznia 2009, wojewoda jest zwierzchnikiem  ulokowanych w województwie struktur państwowych, czyli rządowej administracji zespolonej. W naszym regionie to między innymi:
 

• Komenda Wojewódzka  Państwowej Straży Pożarnej w Toruniu
• Komenda Wojewódzka Policji w Bydgoszczy
• Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy
• Wojewódzki inspektorat Weterynarii w Bydgoszczy
• Wojewódzki Inspektora Nadzoru Budowalnego w Bydgoszczy
• Wojewódzki Inspektorat Transportu Drogowego w Bydgoszczy
• Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Toruniu
• Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna  w Bydgoszczy
   

Już z tego niepełnego  zresztą spisu łatwo wywnioskować, że wojewoda szczególnie odpowiada za działanie służb państwa - zwłaszcza tych, odpowiadających za kwestie szeroko rozumianego bezpieczeństwa.  
 

…rejestruje…

Inna kompetencja, też zresztą związana ze sprawami bezpieczeństwa publicznego, to prowadzenie urzędowych spisów, wykazów i rejestrów. Tego też jest sporo, między innymi:
 

• Rejestr przedsiębiorców prowadzących ośrodki szkolenia
• Wykaz zespołów ratownictwa medycznego
• Rejestr tłumaczy polskiego języka migowego
• Rejestr domów pomocy społecznej
• Rejestr placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz wolnych miejsc w tych placówkach
• Wykaz lekarzy uprawnionych do badań lekarskich dla kierowców

…nadzoruje majątek…    
       
Jako przedstawiciel całego  rządu, a więc także Ministra Skarbu,  wojewoda nadzoruje sposób wykorzystania majątku należącego do Skarbu Państwa – pod względem legalności,  ale i gospodarności. W ramach tego nadzoru, wojewoda na przykład zatwierdza sporządzane przez starostów plany wykorzystania nieruchomości należących do państwa, a wykorzystywanych przez samorząd. 
Jest  też organem prowadzącym dla przedsiębiorstw państwowych, których kilkanaście jeszcze w Polsce zostało - takich jak np. Kujawskie Zakładów Naprawy  Samochodów w Solcu.

… i prawo lokalne.

Ustrojową, konstytucyjną częścią polskiego państwa jest samorząd, co w maksymalnym skrócie polega na tym, że lokalne wspólnoty same wybierają swoje władze. Gminą rządzi rada, ona stanowi lokalne prawo, a władzą wykonawczą jest wójt, burmistrz czy prezydent. Swoje samorządowe organy i autonomię mają także powiat i województwo. A gdzie tu jest miejsce dla wojewody, skoro na poszczególnych szczeblach – jak to się ładnie mówi - jednostki  samorządu terytorialnego – rządzą się same?  

Miejsce jest, i to istotne: wojewoda nadzoruje jednostki samorządu terytorialne i związki, które mogą one tworzyć,  pod względem legalności, czyli czuwa, żeby lokalnie tworzone przepisy zgodne były z prawem obowiązującym w całym kraju.  Jeśli uzna, że są niezgodne, ma prawo je unieważnić. I trzeba od razu dodać, że prawo lokalne nabiera ważności dopiero po opublikowaniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym – prowadzonym oczywiście przez wojewodę. 
Wojewoda interweniuje także w sytuacji powtarzających się naruszeń Konstytucji lub ustaw przez wójta. W ostateczności może nawet wystąpić do premiera o  odwołanie wójta. Nie kto inny jak wojewoda właśnie występuje też  do premiera o wyznaczenie komisarza, w sytuacji gdy wójt czy np. prezydent miasta, nie może pełnić  swej funkcji, np. z powodu śmierci, czy za sprawą wyboru do parlamentu. 

O tej akurat kompetencji wojewody było zresztą głośno po przeciągającej sprawie nominowania komisarzy w Inowrocławiu i Płużnicy po ostatnich wyborach. Na marginesie dodajmy, że nowy wojewoda, Michał Sztybel, tuż po objęciu stanowiska  - jak informuje PAP - wystąpił do premiera o odwołanie z Marka Słabińskiego, mianowanego na stanowisko komisarza przez poprzednią władzę i powołanie w jego miejsce Wojciecha Piniewskiego, byłego wieloletniego wiceprezydenta Inowrocławia.        

   Oraz kieruje, wydaje i zezwala
 

Żeby ogarnąć wszystkie swe zadania wojewoda dysponuje własnym aparatem administracyjnym, czyli Urzędem Wojewódzkim. W naszym regionie siedziba UW ulokowana jest w Bydgoszcz, przy ul. Jagiellońskiej 3, a dwa odziały zamiejscowe działają we Włocławku i Toruniu. 
UW to duża struktura, obejmująca wydziały: m.in. nadzoru i kontroli, polityki społecznej, spraw obywatelskich i cudzoziemców, infrastruktury i rolnictwa, bezpieczeństwa i zarzadzania kryzysowego oraz inne jednostki organizacyjne.  I bywa, że zwykły obywatel lub rezydent naszego kraju ma swą sprawę do załatwienia właśnie w biurach Urzędu Wojewódzkiego. Zwłaszcza, że to pracownicy UW prowadzą takie sprawy jak na przykład: 

• wydawanie paszportów obywatelom polskim,
• wydawanie  kart pobytu
• wydawanie zezwoleń na pracę cudzoziemcom. 
   

A kto może nim być?

Dobrze, a jakie warunki trzeba spełniać, by pracować na stanowisku wojewody? Zgodnie ze wspomnianą już  Ustawą o wojewodzie. Wojewoda musi:   

• mieć obywatelstwo polskie,
• posiadać tytuł magistra lub równorzędny,
• dawać rękojmię należytego wykonywania obowiązku wojewody,
• nie może być osobą skazaną prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe,
• korzysta z pełni prawe publicznych,
• cieszy się nieposzlakowaną opinią.