Na 380 polskich powiatów aż w 43 mieszkańcy wykluczeni są z transportu kolejowego. Nawet jeśli przejeżdżają tam pociągi, to żaden z nich się nie zatrzymuje. Wśród nich są dwa powiaty naszego regonu: sępoleński i żniński. Jak nasz województwo wypada w porównaniu z innymi regionami?

Dostępność do kolei w polskich powiatach przebadał niedawno Urząd Transportu Kolejowego. Dane dotyczą zeszłego roku, a wyniki tej analizy pokazują, jak wiele jeszcze zostaje do zrobienia w poprawie dostępu do komunikacji kolejowej. Z szesnastu polskich województwo, tylko jedno – lubuskie pochwalić się może tym, że mieszkańcy wszystkich jego powiatów mają dostęp do kolei. W całej reszcie regionów są powiaty wycięte z sieci kolejowej. W wypadku  kujawsko-pomorskiego są to  dwa  powiaty: sępoleński i żniński, a to i  tak jeszcze dość dobry wynik. 

• Po 6 powiatów nie ma dostępu do kolei w warmińsko-mazurskim i mazowieckim
• Po 4 powiaty są wykluczone w łódzkim, małopolskim i podlaskim
• Po 3  powiaty bez dostępu są śląskim, świętokrzyskim i wielkopolskim

A kolej u was jest?

Lepiej to wygląda, jeśli pod uwagę weźmie się całą ludność województwa, z takiego zestawienia wynika, że w większości regonów dostęp do kolei ma ponad 90 procent mieszkańców – ale i w tym odsetku są spore wahania. Ranking dostępności polskich województw wygląda tak:

1.    Lubuskie: 100 mieszkańców ma w swych powiatach dostęp do kolei/0 powiatów bez dostępu
2.    Pomorskie: 98,6 proc./1
3.    Dolnośląskie: 97,4 proc./2
4.    Lubelskie: 97,2 proc./1
5.    Podkarpackie: 96,9 proc./1
6.    Mazowieckie: 95,5 proc./6
7.    Opolskie: 95,4 proc./1
8.    Śląskie: 95.4 proc./3
9.    Wielkopolskie: 94,9 proc./3
10.    Kujawsko-Pomorskie: 94,7 proc./2
11.    Zachodniopomorskie: 92,7 proc./2
12.    Łódzkie: 89,8 proc./4
13.    Małopolskie: 89,5 proc./4
14.    Świętokrzyskie: 87,3 proc./3
15.    Warmińsko-Mazurskie: 85,1 proc./6
16.    Podlaskie: 83,6 proc./4

Analitycy UTK zliczyli  także przepływy pasażerów, czyli fachowo rzecz ujmując: wielkość wymiany pasażerskiej  w danej jednostce administracyjnej. Liczy się to odnosząc liczbę wsiadań/wysiadań do pociągu do liczby mieszkańców miejscowości.  Jak podkreślają autorzy raportu, z 380 powiatów (liczba obejmuje łącznie powiaty i miasta na prawach powiatu), tylko w czterech wskaźnik ten wyniósł powyżej 100: 
 

• Sopot: 391
• Gdynia: 138,2
• Skierniewice: 106,9
• Powiat grodziski: 104,6
   

W 9 powiatach  wskaźnik wymiany pasażerów wyniósł od 50 do 100
 

• Gdańsk
• Warszawa
• Katowice
• Siedlce
• p.miński
• p.nowodworski
• p. żyrardowski
• p.pruszkowski
• p.otwocki

Znakomita większość miejscowości pozostaje poniżej tego poziomu. Dobrze to widać w zestawieniu miast wojewódzkich:
 

1. Gdańsk: 91
2. Katowice: 65,3
3. Warszawa:50,7
4. Wrocław: 47,3
5. Poznań: 44,9
6. Opole: 36,7
7. Kraków: 28,2
8. Rzeszów: 22,7
9. Olsztyn: 22,6
10. Łódź: 19,2
11. Toruń: 18,5
12. Bydgoszcz: 18,1
13. Szczecin: 17,8
14. Zielona Góra: 15,6
15. Kielce: 14,1
16. Lublin: 10,3
17. Gorzów Wlkp: 10,1
18. Białystok: 8,7

Sto tysięcy zatrzymań z hakiem

Mocno zróżnicowane w korzystaniu  z transportu kolejowego jest także nasze województwo. Czołówka według wskaźnika wymiany pasażerskiej to 
 

• Toruń: 18,5
• Bydgoszcz: 18,1
• Powiat świecki: 14,8

Na drugim biegunie, powiatów o najmniejsze wymianie – poza wspomnianymi i żnińskim i sępoleńskim, gdzie nie ma jej wcale – pozostają:
 

• p.radziejowski: 0,2
• p.rypiński: 0,3
• p.lipnowski: 0,9

W największej liczba zatrzymań pociągów, prym w województwie wiedzie Bydgoszcz (190 tys. rocznie), a po niej  powiat świecki (144 tys.), powiat bydgoski 9124 tys.) i Toruń (118 tys.). Najrzadziej pociągi zatrzymują się w powiecie radziejowskim (729) i rypińskim (675). 
Na koniec nuta optymizmu. UTK porównał wyniki z roku 2022 z tymi z roku poprzedniego – 2021. Okazuje się, że tym przedziale w znakomitej większości powiatów wskaźnik wymiany pasażerskiej wzrósł, i  to bardzo  wyraźnie. W naszym regionie parametr ten wzrósł najbardziej w powiatach:
 

• radziejowski: 98 proc.
• włocławski: 97 proc.
• Włocławek: 59 proc.
• inowrocławskim: 57 proc.
• aleksandrowskim: 57 proc.
• tucholskim i brodnickim : 52 proc.
• toruńskim i golubsko-dobrzyńskim: 51 proc.

Absolutny rekordzista wzrostu to  powiat rypiński, ale dlatego, że do wskaźnika 0,3 w 2022 roku wzrósł z poziomu 0 w roku 2021.