Seniorzy w ub.r. byli narażeni na kradzież łącznie 14,7 mln zł z tytułu wyłudzeń. W pierwszym półroczu 2025 r. odnotowano aż 9 954 przypadki oszustw wymierzonych w osoby starsze. To może prowadzić do uszczuplenia ich, już i tak skromnych, domowych budżetów. Jak wskazują dane BIG InfoMonitor i BIK, łączne zaległości kredytowe i pozakredytowe osób po 65 roku życia przekraczają obecnie 12,3 mld zł i dotyczą ponad 368 tys. osób.
26 proc. osób w Polsce stanowią seniorzy, którzy często padają ofiarami oszustów. W 2024 roku co 20. osoba w wieku powyżej 65 r.ż była na celowniku złodziei. Seniorzy byli narażeni na kradzież łącznie 14,7 mln zł z tytułu wyłudzeń. W tym roku – od stycznia do maja kwota, którą oszuści próbowali wykraść opiewała na ponad 5,3 mln zł.
Te metody stosują oszuści
Starsze osoby nadal są narażone na wyłudzenia danych osobowych metodami „na wnuczka”, „na policjanta” czy „na pomoc poszkodowanym”. Sprawdza się niestety sugestywność działań telemarketingowych, gdy sprawcy podszywają się pod bliskich, firmy czy funkcjonariuszy służb mundurowych, by w rozmowie telefonicznej wyłudzić dane osobowe a nawet nakłonić ofiarę do przekazania środków finansowych.
Jak informują eksperci BIG InfoMonitor: "Niepokojąco skuteczne są nadal działający w terenie wszelkiego rodzaju naciągacze, np. „na zdrowe garnki”, leczniczą pościel czy koce, fikcyjne abonamenty medyczne czy rzekome usługi wymiany pieca, instalacji fotowoltaiki. Skuteczność takiej sprzedaży robi wrażenie - zakupów dokonuje większość seniorów, a później co drugi żałuje tego obciążającego budżet domowy wydatku".
Bardziej zaawansowani technologicznie seniorzy, a jednocześnie sporadycznie korzystający z internetu, są szczególnie podatni na ataki phishingowe i spoofingowe, np. fałszywe komunikaty z instytucji finansowych lub kampanie zachęcające do „pewnych” inwestycji.
Ile wynosi zadłużenie seniorów?
Według danych zgromadzonych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor i bazie BIK, całkowita wartość zaległych zobowiązań kredytowych i pozakredytowych osób powyżej 65 roku życia przekroczyła na koniec kwietnia 12,3 mld zł. W porównaniu do analogicznego okresu sprzed roku, zadłużenie seniorów wzrosło o ponad 640 mln zł i aż o 2,9 mld zł więcej niż w kwietniu 2020 roku. Przeciętnie senior ma obecnie do spłacenia zaległości w kwocie 33,5 tys. zł, co oznacza wzrost średniego zadłużenia o blisko 2,9 tys. zł względem poprzedniego roku i aż o 8,6 tys. zł od 2020 roku.
Maleje natomiast liczba seniorów spóźniających się ze spłatą swoich zobowiązań. Osób z zaległymi długami jest obecnie około 370 tys. To około 14,4 tys. osób mniej niż rok temu. Choć liczba spóźnialskich seniorów jest obecnie najniższa od 5 lat, to już kwota zaległości może przyprawiać o ból głowy. Pogłębiają się bowiem problemy finansowe pokolenia 65-latków.
– W przypadku seniorów trudno wskazać jedno dominujące źródło przeterminowanego zadłużenia. Ich sytuacja finansowa to efekt wielu nakładających się czynników – od typowych zobowiązań, takich jak kredyty czy pożyczki po zaległości wynikające z nieprzewidzianych wydatków, jak badania czy leki. Istotną rolę odgrywają również czynniki charakterystyczne dla tej grupy, jak niewystarczająca świadomość finansowa, ufność i zaufanie do nieznanych źródeł informacji czy mniejsza biegłość w identyfikowaniu zagrożeń cyfrowych. Niestety, coraz częściej przyczyną zadłużenia są także oszustwa wymierzone w pokolenie starszych. Szczególnie niebezpieczna jest sytuacja, w której senior, chcąc zrekompensować straty spowodowane wyłudzeniem, decyduje się na zaciągnięcie kredytów czy pożyczek. Taki mechanizm może rozpędzić spiralę zadłużenia. Warto jednak zwrócić uwagę na optymistyczny sygnał, że coraz mniej seniorów opóźnia się ze spłatą swoich zobowiązań. Może to efekt kampanii edukacyjnych, ostrzeżeń i informacji ukierunkowanych na systematyczne monitorowanie swoich finansów i odpowiedzialne zarządzanie domowym budżetem, co jest istotne niezależnie od wieku. Zaś w kontekście osób starszych, potrzebne jest wsparcie ze strony młodszych członków rodziny i bliskich – tłumaczy Paweł Szarkowski, prezes Zarządu BIG InfoMonitor.
Źródło: BIG InfoMonitor
